مبانی و قلمرو «حق حبس» در حقوق ایران و فقه امامیه و مقایسه آن با حقوق کامن لا، فرانسه و آلمان
آرشیو
چکیده
«حق حبس» به معنای حق امتناع یکی از طرفین، از اجرای مفاد قرارداد به استناد امتناع طرف دیگر از ایفای تعهد می باشد و در قانون مدنی نسبت به برخی عقود خاص پذیرفته شده است؛ امّا قانون مدنی بیان ننموده که آیا این حق، به نحو قاعده ای عام، نسبت به موارد دیگری غیر از آنچه که در قانون تصریح شده هم جاری است یا خیر؟! برخی از فقها و حقوقدانان، این حق را استثنا و خلاف قاعده دانسته اند. در این مقاله با تحلیل مبنای حق حبس در عقود معاوضی تملیکی، نشان خواهیم داد که حق حبس، یک قاعده عام است و موضوع آن هر عقدی است که مفاد آن دو تعهد متقابل باشد. در نتیجه، حق حبس علاوه بر عقود معاوضی تملیکی، در عقودی که معاوضه و مبادله هم نیستند می تواند محقق شود؛ مانند عقد نکاح که عقد معاوضی نیست امّا چون عقدی دو تعهدی است حق حبس با شرایطی در آن وجود دارد و این نوشتار، مبتنی بر یک مطالعه تطبیقی بر اساس فقه شیعه، حقوق آلمان، حقوق فرانسه و حقوق کامن لا، به بررسی موضوع می پردازد.Foundations and Scope of »Right of Lien« in Iranian Law and Shiite Jurisprudence and its Comparasion with the Common Law, French and German Law
The right of lien means the right to refuse by one of the parties from the performance of contract by relying on refusing the other party from performance of the obligation. This right has been accepted in relation to several special contracts. It has not been made clear by Iranian Civil Code if this right may be extended to other cases not specoifed by this law. Some lawyers and Islamic jurists regard this right as an exception. In this article, we'll show the lien is a general rule. It is the right of each party in every synallagmatic contract. This right is based on reciprocity of the contractual obligations and interconnection of the reciprocal obligations. This paper is based on a comparative study: Shiite jurisprudence, German law, French law and Common law.