نقش پیوندهای تجاری و فرهنگی شرق آفریقا و خلیج فارس در آئین زار (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بردگان سیاه یکی از اقلام مهم تجاری بودند که از روزگاران باستان رواج داشته و بعد از فتوحات اسلامی نیز کم و بیش تداوم داشت. سواحل خلیج فارس و دریای سرخ از جمله مقاصد مهم برای جابجایی و نقل و انتقال یا اسکان این بردگان بودند. چنانکه گزارشهایی از اسکان بردگان سیاه در بصره و روستای توریان در جزیره قشم وجود دارد. مساله مهم در ارتباط با این بردگان تاثیر وتاثرهای فرهنگی است که در محلهای اسکان خود داشته اند. این بردگان علاوه بر اثرپذیری فرهنگی، فرهنگ خود را نیز به جوامع میزبان می دادند؛ اساطیر و آئین زار و موسیقی مرتبط با آن از جمله مواردی است که به واسطه آنان در منطقه خلیج فارس نفوذ داشته است. این مقاله با تمرکز بر این آئین به مثابه یک مثال تاریخی، کوشیده است به توضیح و تبیین این سوال بپردازد که تجارت برده چه تاثیری بر تعامل فرهنگی آفریقای شرقی و حوزه خلیج فارس داشته است؟ فرضیه حاکی از آن است که بابازارها و مامازارها به طور کلی سیاهان در دوره اسلامی طیِّ چند مرحله فرهنگ و آئین زار را دگرگون کردند.یافته های تحقیق حاکی از آن است که مراحل مذکور عبارت بودند از: تلاشهایی برای انطباق روایات سواحیلیِ زار با روایات توراتی و قصص انبیا، دادن صبغه اسلامی و درمانگرانه به آئین زار، و درنهایت اثرپذیری از ادبیات و باروهای صوفیانه به خصوص از طریقت قادریه.The role of commercial and cultural links of East Africa and the Persian Gulf in the Zār ritual
Black slaves were one of the important trade items that have been popular since ancient times and continued more or less after the Islamic conquests. The coasts of the Persian Gulf and the Red Sea were among the important destinations for moving and transferring or settling these slaves, as there are reports of settling black slaves in Basra and Turian village in Qeshm Island. The important issue related to these slaves is the cultural impact they had in their places of residence. In addition to being culturally effective, these slaves also gave their culture to the host communities; Mythology and rituals and music related to it are among the things that have influenced the Persian Gulf region through them. Focusing on this ritual as a historical example, this article has tried to explain the question of what effect did the slave trade have on the cultural interaction of East Africa and the Persian Gulf? The hypothesis indicates that Baba-Zārs and Mama-Zārs, in general, black people changed the culture and rituals of Zār during several stages during the Islamic period. The findings of the research indicate that the mentioned stages were: efforts to adapt the Swahili traditions of Zār with Torah traditions. and the stories of the prophets, giving an Islamic and therapeutic color to the pilgrimage, and finally being influenced by Sufi literature and walls, especially from the Qaderi Sufi order.