نگاهى به ((الصحیفه النبویه))

شخصیت پرآوازه و بى بدیل پیامبر اکرم(ص), محور وحدت امت اسلامى, در چنان جایگاه معنویى قرار دارد که علم و آگاهى کامل به او, حقیقتا براى عالم و عامى مقدور و میسر نیست. اما حقیقت دیگرى وجود دارد که ما (عموما مسلمین) از آن غافلیم و آن, شناخت شخصیت آن بزرگوار به حد مقدور و بهره مندى از گفتار و سیره پیامبر بزرگوار است. متإسفانه باید اذعان داشت اکنون پس از چهارده قرن, امت اسلامى عظمت و سجایاى شخصیت پیامبر اکرم(ص) را چنان که باید, نشناخته است. امیدواریم در سال هاى آتى از سوى رهبر فرزانه انقلاب اسلامى, سالى نیز به نام نبى اکرم(ص) نامیده شود, تا از ره آورد آن, وجود گرامى پیامبر اکرم بیشتر به جامعه اسلامى شناسانده شود.
ناگفته نماند که این نام گذارى سال ها نیز خود پیروى از سیره نبوى مى باشد.
و اما صحیفه نبوى کتاب ارزشمندى است که فاضل و دانشمند گرامى, جناب آقاى جواد قیومى اصفهانى در مجموعه ((موسوعه الادعیه)) آن را به پایان رسانیده است.
موسوعه الادعیه مجموعه اى است چند جلدى از صحیفه هاى معصومین(علیهم السلام) که نخستین آن, ((الصحیفه النبویه)) و آخرین آن ها, ((الصحیفه المهدویه)) خواهد بود.
البته مجلد اول و دوم آن, شامل: ادعیه آیات قرآنى, صحیفه نبویه, صحیفه علویه و صحیفه فاطمیه به طبع رسیده و نگارنده از چاپ مجلدات دیگر آن مطلع نیست.
آقاى قیومى در مقدمه کتاب ـ که به تاریخ 13 جمادى الاول 1416 ه' .ق. مطابق با 17 مهر 1374 مى باشد ـ مواردى را یاد آور شده است, از جمله سه مورد از آن را برمى شماریم:
1. تشکر از تإثیر و تشویق مرحوم حجه الاسلام و المسلمین آقاى سید عبدالعزیز طباطبائى در تإلیف این کتاب.
2. تصریح به ترک مواردى که مولف عدم صحت انتساب آن را به نبى اکرم(ص) احراز کرده اند.
3. اشاره به باب هاى کتاب.
ویژگى هاى صحیفه نبویه.
کتاب صحیفه نبویه در برگیرنده 1043 دعا است که از لسان مبارک نبى اکرم(ص) صادر شده است.
شماره گذارى جملات دعاها از کارهاى ارزنده این کتاب است.
متن ادعیه, از صفحه 61 تا 674 را شامل است.
فهرست مصادر ادعیه که در نوع خود بى نظیر است, از صفحه 681 تا 853 را در برگرفته است.
فهرست عناوین ادعیه نیز از صفحه 863 تا 888 مى باشد.
در ضمن, ادعیه, اعراب گذارى شده است که ارزش کار را دو چندان ساخته است.
چاپ اول کتاب در 1418 ه' .ق. در 1000 نسخه وزیرى توسط بنیاد پژوهش هاى آستان قدس رضوى منتشر شده است.
امید است در آینده نزدیک این کتاب با ترجمه فارسى نیز منتشر شود. ان شإ الله.
در ادامه, فهرست باب هاى کتاب را که 23 باب است, مرور مى کنیم:
باب 1. دعاهاى پیامبر در ثنإ بر خداوند تعالى.
باب 2. دعاهاى او در مناجات با خداوند تعالى.
باب 3. دعاهاى او در استغفار و طلب توبه.
باب 4. دعاهاى او در طلب مکارم اخلاق و استعاذه از مذمت هاى اخلاقى.
باب 5. دعاها و نفرین هاى پیامبر, از آن جمله است دعاهاى آن حضرت براى امام على, حضرت فاطمه, امام حسن و امام حسین(علیهم السلام) و در مقابل نفرین هاى آن حضرت است بر ابوسفیان, معاویه, عمرو بن عاص و قاتلان امام على و امام حسین(علیهماالسلام).
باب 6. دعاهاى او در باره آنچه که به بحث طهارت مرتبط است.
باب 7. دعاهاى او در آنچه مرتبط به نماز است.
باب 8. دعاهایى که مرتبط با بحث حج است.
باب 9. دعاهایى که مربوط به جنگ و جهاد است.
باب 10. دعاهایى که مربوط به نکاح است.
باب 11. دعاهایى که مربوط به تجارت (خرید و فروش) است.
باب 12. دعاهاى پیامبر که مربوط به خوردنى ها و آشامیدنى هاست.
ناگفته پیداست که مباحث باب هاى 6 تا 12 در مباحث فقهى که بیشتر در درس هاى حوزه علمیه مطرح است, مى تواند بیش از پیش مورد استفاده قرار گیرد.
باب 13. دعاهاى پیامبر در بعضى از آداب مثل
1. قرائت.
2. خواب و رویا.
3. پوشیدن لباس.
4. سفر و آنچه مرتبط با آن است.
5. و...
باب 14. دعاهاى او در امور مهم و کشف شدائد.
باب 15. دعاهاى او در برآورده شدن حاجات.
باب 16. دعاهاى او در طلب رزق و اداى دین.
باب 17. دعاهاى او در گشایش غم ها و حزن و اندوه ها.
باب 18. دعاهاى او در احتراز و احتجاب از دشمنان.
باب 19. دعاهاى او در پناه بردن از امراض.
باب 20. دعاهاى او در پناه بردن در سایر امور.
باب 21. دعاهاى او در ایام و لیالى هفته.
باب 22. دعاهاى او در ماه هاى سال.
باب 23. دعاهاى دیگر پیامبراکرم(ص).
حسن ختام این نوشته را به دعایى از آن حضرت در طلب علم قرار مى دهیم (دعاى شماره 80):
(اللهم انفعنى بما علمتنى و علمنى ما ینفعنى و ارزقنى علما تنفعنى به).