تحلیل مضمونی نگاره «دو حکیم متنازع» منسوب به آقامیرک به روش شمایل شناسی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نگاره «دو حکیم متنازع» منتسب به آقامیرک در نسخه خمسه طهماسبی یکی از آثاری است که نگارگر به عنوان مؤلف، معنای افزوده ای را از اثر به وجود آورده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی معنای لایه های پنهانی، نگاره مورد نظر را در چهارچوب شمایل شناسی پانوفسکی تحلیل می کند و با روش توصیفی تحلیلی و مطالعات اسنادی، به طرح این پرسش می پردازد که چه لایه های معنایی پنهانی در نگاره «دو حکیم متنازع» وجود دارد؟ نتایج نشان می دهد که نگاره برخاسته از دیدگاه های معنوی و دینی است و از باور های حکمت آمیز اسلام، سرچشمه می گیرد. آقامیرک نیز متأثر از این نگرش عرفانی و از طرفی با توجه به نزدیکی به دربار شاه طهماسب، ضمن بیان شکوه و عظمت دربار به مدد نمادهای بصری و با نمایان کردن جدال دو حکیم در صحنه درباری، به صورت باطنی و غیرمستقیم، پیام های اخلاقی را به شاه و درباریان انعکاس داده است که مبادا تعصبات بیش از حدِ آن ها باعث از بین رفتن سلطنت شود. تصویر بیانگر نزاع کلیدی بین عقل و وهم است؛ نزاعی که درون همه انسان ها وجود دارد و انسان را به سوی غرور و غفلت سوق می دهد. ظاهر توهم همانند گل زیبایی است که ظاهر عقلانی دارد؛ ولی در باطن منجر به شکست انسان می شود.A Thematic Analysis of the Painting, "Two Conflicting Sages" attributed to Aqa Mirak in Khamsa Tahmasbi: An Iconological Approach
The painting "Two Conflicting Sages" attributed to Aqa Mirak in Khamsa Tahmasbi's edition is one of the works in which the painter, as the author, has created an additional meaning out of the original work. The purpose of the present paper is to identify the hidden layers of meaning in this painting. To do so, the research employs the framework of Panofsky's iconology via a descriptive analytical method. The paper seeks to find out which hidden layers of meaning exist in the painting. The results show that the painting has originated from spiritual and religious beliefs, particularly those of Islamic wisdom. Agha Mirak, being both influenced by this mystical view and being closely connected to Shah Tahmasb's court, while showing the splendor and majesty of the court with the help of visual symbols, has portrayed the conflict of the two sages in the court scene, and thereby, has reflected moral messages to the king and the courtiers in an esoteric and indirect way, lest their excessive prejudices cause the destruction of the monarchy. The image represents the key conflict between the reason and illusion, a conflict which exists within all human beings and leads to pride and neglect. Illusion is like a beautiful flower whose appearance is agreeable to reason, but in reality, it leads to human failure.
تبلیغات
