مدل سازی نقش عوامل جغرافیایی در پراکنش سرطان دستگاه گوارش در استان لرستان
آرشیو
چکیده
زمینه و هدف: سرطان یکی از شایع ترین علل مرگ ومیر در سراسر جهان است. همواره نقش عوامل طبیعی و جغرافیایی در نحوه و چگونگی توزیع و اثرات آن بر کانون های بیماری و نقش فرآیندهای طبیعی در تغییرات بنیادی و انسان ها و نیز بیماری های مرتبط با انسان، حتی در مکان هایی که این تأثیرات به وضوح در مرگ ومیر یا نابودی زیستگاه ها و خود استان مشخص باشد، نمود کمرنگی دارد.روش بررسی: این پژوهش از نظر ماهیت هدف کاربردی و از لحاظ روش تحقیق توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات میدانی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بیماران مبتلابه سرطان دستگاه گوارش که بین سال های 1396-1393 تشخیص و در سامانه سیما سرطان (سامانه یکپارچه سازی مدیریت الکترونیک) ثبت شده و در استان لرستان اقامت دائم داشته اند به صورت سرشماری وارد مطالعه شده اند در ادامه برای دستیابی به اهداف پژوهش شاخص های مرتبط با نقش عوامل جغرافیایی در پراکنش سرطان دستگاه گوارش شاخص های (متوسط بارش سالانه، پوشش گیاهی، میانگین دمای سالانه، میانگین ساعات آفتابی و مناطق اقلیمی) استخراج گردید جهت بررسی و نقش عوامل جغرافیایی در طبقه بندی و توزیع این شاخص های از آزمون های تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون، و آزمون فریدمن استفاده گردید. در ادامه نیز جهت تبیین مدل از طریق رگرسیون وزن دار جغرافیایی استفاده و سطح و وضعیت این اثرات در نرم افزار Arc GIS استفاده شد.یافته ها و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مهم ترین مؤلفه تأثیرگذار بر متغیر پراکنش سرطان، مؤلفه پوشش گیاهی با ضریب 91/0 درصد بود که این متغیر به خوبی وضعیت اثرگذاری را تبیین می کند. همچنین نتایج اثرگذاری عوامل جغرافیایی به گونه ای بود که شهرستان خرم آباد و بروجرد بیشترین اثر، شهرستان های کوهدشت، دلفان و الیگودرز و دورود اثر متوسط و شهرستان های سلسله، پل دختر و ازنا کمترین اثرگذاری را از عوامل جغرافیایی پذیرفته بودند.Modeling the role of geographic factors in the distribution of gastrointestinal cancer in Lorestan province
Background and Aim: Cancer is one of the most common causes of death worldwide. Always the role of natural and geographical factors in the manner and manner of distribution and its effects on disease centers and the role of natural processes in fundamental changes and humans as well as human-related diseases, even in places where these effects are clearly evident in the death or destruction of habitats and humans themselves; It has a pale appearance.Methods: This research is based on field studies in terms of the nature of the applied goal and in terms of the descriptive-analytical research method. The statistical population of this research includes all patients with gastrointestinal cancer who were diagnosed between 2014-2017 and were registered in the Sima Cancer System (Electronic Management Integration System) and were permanently residing in Lorestan province. In order to achieve the objectives of the research, indicators related to the role of geographical factors in the spread of digestive tract cancer were extracted (average annual rainfall, vegetation cover, average annual temperature, average sunny hours, and climatic zones).In order to investigate the role of geographic factors in the classification and distribution of these indicators, one-sample t-tests, Pearson's correlation, and Friedman's test were used. In the following, ArcGIS software was used to explain the model through geographic weighted regression of use and the level and status of these effects.Findings and Conclusion: The results showed that the most important factor influencing the variable of cancer distribution was the vegetation component with a coefficient of 0.91%, which explains the influence situation well. Also, the results of the effect of geographical factors were such that Khorramabad and Borujerd cities had the highest effect, Kouhdasht, Delfan, Aliguderz, and Durood cities had a moderate effect, and Selah, Poldekhtar, and Azna cities had the least effect from geographical factors.
تبلیغات
