جُستاری بر چرایی عدم ذکر نام «آرش کمانگیر» در شاهنامه فردوسی
آرشیو
چکیده
حماسه «آرش کمانگیر» یکی از حماسه های زیبا و پر تکرار پارسی است که ریشه در اسطوره های پیش از زرتشت دارد. شخصیت آرش کمانگیر تا پیش از حضور برجسته شخصیت «رستم» در شاهنامه، در کتاب های حماسی منثور و منظوم پارسی نقش پررنگی دارد. این پژوهش با رویکرد کتابخانه ای به بررسی و تحلیل اسطوره آرش کمانگیر می پردازد و آن را بازمانده اسطوره «ایزد خورشید، باروری و باد» می پندارد و بر آن است که شخصیت «رستم» دگردیس شده داستان حماسی آرش است و نیز به این دلیل داستان حماسی آرش در شاهنامه ذکر نشده است. زیرا کارکرد نقش«رستم» آمیخته ای از نقش«آرش، زو، منوچهر» است. او همچون آرش ایران را از خشکسالی(افراسیاب) نجات می دهد، همچون معنی نام«زو و منوچهر» یاریگر ایرانیان است و همچون منوچهر و آرش کهن سال و میرا است. معنی نام اسب رستم «رخش» و معنی نام«سهراب» یادآور پرتو نور خورشیدند. معنی نام «رودابه و رستم» و کارکرد شخصیت«زو» در ایجاد نهرها و آبادانی از دیگر نشانه های استحاله شخصیت های داستان آرش به شخصیت رستم استReflections on the Absence of Arash the Archer in the Shahnameh
The myth of "Arash Kamangir" (Arash the Archer) is an ancient Iranian myth that predates Zoroastrianism. Arash Kamangir plays a significant role in heroic Persian prose and poetry prior to the emergence of Rostam, one of the main characters in Ferdowsi’s Shahnameh . This research aims to demonstrate that the myth of Arash is closely related to the myths of "sun, fertility, and wind". It further argues that Rostam is a transformation of Arash, which explains why the Shahnameh does not mention Arash. Rostam appears to embody the characteristics of Arash, Zu, and Manuchehr. Like Arash, Rostam saves Iran from drought (Afrasiab) and, similar to Zu and Manuchehr, he assists Iranians. Additionally, Rostam, like Arash and Manuchehr, is mortal. The name of Rostam's horse, Rakhsh, and his son, Sohrab, are reminiscent of sunrays. The names Rudabeh, Rostam's wife, and Rostam himself, as well as Zu's role in creating rivers and irrigation, further suggest the transformation of the character of Arash into Rostam.