تاریخ هجده ساله ی تبریز (نگاهی به وضعیت تبریز جدا شده از ایران: 27 رمضان 993 تا 18 جمادی الاول 1012ق.) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دولت عثمانی در عهد مراد سوم، به سال 986ق. / 1578م. با توجه به ضعف صفویان به ایران حمله کرد. نتیجه هجوم عثمانی ها بعد از 12 سال جنگ، جدایی بخش بزرگی از غرب کشور و ازجمله آذربایجان بود. طی معاهده استانبول اول، تبریز و بخش بزرگی از آذربایجان به طور رسمی به دولت عثمانی ملحق شد. عثمانی ها با احداث یا تعمیر قلاع در گام اول، و تعیین «بیگلربیگی» و «قاضی» و «دفتردار» برای مناطق اشغال شده در گام دوم، کوشیدند این مناطق را برای همیشه ضمیمه قلمرو خود کنند. به قدرت رسیدن شاه عباس اول معادلات سیاسی بین دو دولت را به کلی تغییر داد؛ درنتیجه سیر وقایع به بازپس گیری مناطق از دست رفته از طریق انجام یک سلسله عملیات های نظامی منتهی شد. تحولات تبریز و آذربایجان در طول مدت اشغال آن، تقریبا به طور کامل، برای ایرانیان نامعلوم است؛ چراکه نه تواریخ صفوی، و نه محققان ایرانی بعدی بدان اقبال نشان نداده اند. از این رو، رویکرد اصلی مقاله حاضر روشن نمودن شیوه سلوک عثمانی ها با مردم مناطق اشغالی و به طور متقابل، رفتار مردمان آن نواحی با کارگزاران عثمانی است. به بیان دیگر: بررسی مختصر اقدامات عثمانی ها در آذربایجان مسئله اصلی این پژوهش است. این پژوهش با تکیه بر اسناد دولت عثمانی، به ویژه، «دفترهای مهمه» تهیه گردیده است. در تحقیق حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از منابع عثمانی- ایرانی، به تبیین مختصر این نقطه مبهم از تاریخ کشور پرداخته شده است.Eighteen-year history of Tabriz (A look at the situation of Tabriz separated from Iran: 27 Ramadan 993 to 18 Jumada al-Awwal 1012 AH)
During the reign of Murad III, the Ottoman government attacked Iran in 986 AH / 1578 AD due to the weakness of the Safavids. The consequence of their invasion after 12 years of war was the separation of a much of the western part of the country, including Tabriz. During the First Istanbul Treaty, Tabriz and a considerable portion of Azerbaijan formally joined the Ottoman state. The Ottomans tried to permanently annex the occupied areas to their territory.
by building or repairing the forts in the first step, and appointing "Beyglerbeyg", "Qazi" and "Daftardar" for these areas in the second step. Shah Abbas I’s rise to power led to a complete change in political equations between the two states; accordingly, the course of events led to reclaiming of the lost areas through a series of military operations.
The developments in Tabriz and Azerbaijan during their occupation are completely unknown to IraniansBecause neither Safavid historians nor later Iranian scholars not paid attention to them. Therefore, the main approach of this article is to clarify the behavior of the Ottomans towards the people of the occupied areas and, in turn, the behavior of the people towards Ottoman agents. This research has been prepared based on the documents of the Ottoman Empire, in particular, "Daftarhaye Muhimme". In the present study, in a descriptive-analytical manner, using Ottoman-Iranian sources, a brief explanation of this ambiguous point in the country's history has been given.