تحلیل کارکردهای معرفت شناختی خیال از دیدگاه فارابی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
قوه خیال از مهم ترین قوای حس باطنی و دارای کارکردهای مختلفی است. پژوهش و تحلیل این قوه از منظر فیلسوفان، به تعیین کارکردهای آن کمک خواهد کرد. مسئله پژوهش حاضر، تحلیل کارکردهای معرفت شناسی خیال از دیدگاه فارابی و پاسخ به این سٶال است که موضع فارابی در تبیین ماهیت و تعیین کارکردهای معرفت شناسی خیال چیست؟ در این مقاله به روش تحلیلی و با تمرکز بر تحلیل چیستی و کارکردهای قوه متخیله و استقصای ادله، قرائن و شواهد دالّ بر نقش خیال در حوزه معرفت شناسی، به تبیین گستره خیال در دو عرصه صوری و مفهومی و معنای خاص و عام خیال در این دو عرصه پرداخته و نشان داده ایم معنای عام خیال که متعلق به ساحت مفهومیِ قوه متخیله است، شامل انواع معارف برهانی (یقینی) و غیر برهانی (ظنّی) می شود. رویکرد فارابی در تبیین گستره خیال مبتنی بر مشکک بودن مراتب معرفتی انسان و مبانی روان شناختی، معرفت شناختی و در نهایت نگاه غایت انگارانه فارابی استوار است؛ در حالی که رویکرد ابن سینا بیشتر بر نظریه انسان شناختی و معرفت شناختی او تکیه دارد.The Analysis of Epistemological Functions of Imagination (Fantasy) from Fārābī’s Point of View
Faculty of fantasy (imagination) is one of the most important faculties of the internal sense and has different functions. The research and analysis of this faculty from the perspective of philosophers will help to determine its functions. The present research is the analysis of the epistemological functions of imagination from Fārābī’s point of view and the answer to the question that: What is Fārābī’s position in explaining the nature and determining the epistemological functions of fantasy (imagination)? We have explained, by analytic method and focusing on the analysis of the nature and functions of representative faculty and evidence of the role of fantasy (imagination) in the field of epistemology, the extent and the scope of fantasy in both formal and conceptual fields and the specific and general meaning of fantasy in these two fields of the fantasy in two formal and conceptual domains and the individual and universal meaning of fantasy in these two fields and we have shown that the general meaning of fantasy that belongs to the conceptual field of the faculty of fantasy, including a variety of argumentative (certain) and non-argumentative (problematic) cognitions. Fārābī’s approach in explaining the scope of fantasy is based on the equivocal mode of man’s cognitive levels and psychological, epistemological foundations and finally Fārābī’s idealistic view, while Ibn Sīnā (Arabic: ابن سینا, Avicenna)’s approach relies more on his anthropological and epistemological theory.
تبلیغات
