اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر الگوی کارکردی مک مستر بر تاب آوری خانواده و سرسختی روانشناختی زوجین در آستانه طلاق (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خانواده نهاد مهم جامعه بشری است که زیربنایی ترین و اولین نهاد اجتماع به شمار می رود و اولین گام برای برپایی این نهاد اجتماعی، ازدواج است. به عبارتی دیگر، خانواده به عنوان مهم ترین واحد جوامع، و ازدواج اساسی ترین رابطه انسانی شناخته شده است؛ چراکه ساختار اولیه ایجاد رابطه خانوادگی و رشد نسل های بعدی را شکل می دهد. لذا، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر بر سرسختی روانشناختی و تاب آوری خانواده زوجین در آستانه طلاق بود. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از لحاظ روش بر اساس طرح پژوهش و شیوه انجام، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون (با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل و دوره پیگیری سه ماهه) بود. جامعه آماری به کار رفته در پژوهش حاضر شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده و زوج درمانی منطقه 9 تهران در سال 1401 بود و از بین این افراد با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند تعداد 40 نفر (20 زوج) انتخاب شده و به صورت تصادفی در یک گروه آزمایش (20 نفر یا 10 زوج) و یک گروه کنترل (20 نفر یا 10 زوج) گمارده شدند. سپس، روی گروه آزمایش بسته زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر بر اساس پروتکل Ryan (2005) اجرا شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تاب آوری خانواده Gross & John (2003) و پرسشنامه سرسختی روانشناختی Tangney et al. (2004) بود. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی و نسخه 26 نرم افزار SPSS استفاده شد. با توجه به مقدار F و سطح معناداری مقدار به دست آمده در متغیر تاب آوری خانواده (52/6 = F و 003/0 = P) و سرسختی روانشناختی (30/6 = F و 003/0 = P) می توان نتیجه گرفت که متغیر مستقل (زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر) به شکل معناداری باعث تغییر در متغیرهای وابسته (تاب آوری خانواده و سرسختی روانشناختی) شده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که تغییرات ایجاد شده در متغیرهای وابسته ناشی از اجرای زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر بر گروه آزمایش بود. نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد تأثیرات ناشی از زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر بر متغیرهای پژوهش پایدار بود. بر اساس یافته های موجود می توان نتیجه گیری نمود که زوج درمانی مبتنی بر الگوی مک مستر بر تاب آوری خانواده و سرسختی روانشناختی زوجین در آستانه طلاق مؤثر بود. از این رو، پیشنهاد می شود متخصصین از فنون این رویکرد در کار خود بهره مند شوند.The Effectiveness of Couple Therapy Based on McMaster's Functional Model on Family Resilience and Psychological Toughness of Couples on The Verge of Divorce
Family is the most important institution of human society, which is the most fundamental and the first institution of society, and the first step to establish this social institution is marriage. In other words, the family is known as the most important unit of societies, and marriage is the most basic human relationship; Because it forms the primary structure of family relationship and the growth of the next generations. Therefore, the purpose of this research was to investigate the effectiveness of couple therapy based on McMaster's model on the psychological toughness and family resilience of couples on the verge of divorce. The current research was applied in terms of its purpose, and in terms of method, based on the research design and method, it was a semi-experimental study with a pre-test and post-test design (with an experimental group and a control group and a three-month follow-up period). The statistical population used in the present study included all couples who referred to family counseling and couple therapy centers in the 9th district of Tehran in 1401, and 40 people (20 couples) were selected randomly from among these people using the purposeful sampling method. An experimental group (20 people or 10 couples) and a control group (20 people or 10 couples) were assigned. Then, a couple therapy package based on the McMaster model was implemented on the test group based on Ryan's (2005) protocol. The research tools include the family resilience questionnaire of Gross & John (2003) and the psychological toughness questionnaire of Tangney et al. (2004) was. In order to statistically analyze the data, analysis of variance with repeated measurements and Bonferroni's post hoc test and SPSS software version 26 were used. According to the F value and the significance level of the value obtained in the variable of family resilience (F = 6.52 and P = 0.003) and psychological toughness (F = 6.30 and P = 0.003), it can be concluded that the variable Independent (couple therapy based on the McMaster model) has significantly changed the dependent variables (family resilience and psychological toughness). Therefore, it can be concluded that the changes made in the dependent variables were caused by the implementation of couple therapy based on the McMaster model on the experimental group. The results of Bonferroni's post hoc test showed that the effects of couple therapy based on the McMaster model on the research variables were stable. Based on the available findings, it can be concluded that couple therapy based on McMaster's model was effective on family resilience and psychological toughness of couples on the verge of divorce. Therefore, it is suggested that experts benefit from the techniques of this approach in their work.
تبلیغات
