طبقه بندی، گونه شناسی و گاهنگاری سفالینه های لعابدار محوطه اسلامی بوزنجرد دشتِ همدان (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (دانشگاه آزاد)
آرشیو
چکیده
در جریان مطالعات باستان شناسی محوطه های اسلامی دشت همدان در سال 1399، محوطه بوزنجرد توسط نگارندگان برای نخستین بار مورد بررسی قرار گرفت. یکی از شاخصه های مهم در شناخت فرهنگ های گذشته، مطالعه و تحلیل آثار سفالی محوطه های باستانی است که نقش مهمی در روشن شدن ساختار فرهنگیِ مراکز استقراری دارد. با توجه به تأثیرپذیری سنت های سفالگری دشت همدان و به تبع آن، محوطه بوزنجرد، از مراکز شاخص سفالگری دوره اسلامی، در این پژوهش سعی شده است، به طبقه بندی، گونه شناسی و گاهنگاری انواع سفالینه های لعابدار این محوطه پرداخته شود. این پژوهش با مطالعه داده های باستان شناسی حاصل از بررسی های نوین نگارندگان انجام شده است. اهداف کلی، شناخت گونه های محلی سفال در محوطه بوزنجرد و شناسایی مراکز فرهنگی اثرگذار بر سنت سفالگری در این محوطه اسلامی است. روش تحقیق به صورت توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی بوده و همچنین، یافته های میدانی این محوطه با سایر محوطه های هم افق بررسی مقایسه ای شده اند. نتایج نشان دهنده شباهت هایی میان سفال های محوطه بوزنجرد، از لحاظ فن ساخت و پرداخت، با محوطه های همجوار همچون ذلف آباد، آوه، آق کند، سلطانیه، قروه، کنگاور، بیستون و بروجرد است که در مهمترین مسیرهای ارتباطی دشت همدان قرار داشتند . همچنین، از نظر ویژگی های فنی و هنری، مهمترین گونه های سفالی محلی این محوطه، ظروف لعابدار نقش کنده در گلابه و ظروف با تزئین چند رنگ بر روی لعاب سفید هستند.Classification, Typology, and Chronology of Glazed Pottery Islamic Site of Bozanjerd of Hamedan Plain
During the archeological studies of the Islamic sites of Hamedan Plain in 2019, the Bozenjerd site was investigated by the authors for the first time. One of the important indicators in understanding the cultures of the past is the study and analysis of pottery work in ancient sites, which plays an important role in clarifying the cultural structure of settlement centers. Considering the influence of the pottery traditions of the Hamedan plain and Bozenjerd site, one of the important pottery centers of the Islamic period, this research, has tried to classify, typology, and chronology of the types of glazed pottery of this area. This research has been done by studying the archeological data obtained from the investigations of modern authors. The general goals are to know the local types of pottery in the Bozenjerd site and to identify the cultural centers that influence the tradition of pottery in this Islamic area. The research method is descriptive-analytical and information gathering is done in a documentary way, and also, the field findings of this area have been compared with other areas of the same horizon. The results show similarities between the pottery of Bozanjard, in terms of manufacturing and finishing techniques, with the neighboring sites such as Zolf Abad, Âveh, Aqkand, Soltanieh, Qorveh, Kangavar, Biston, and Borujard, which were located in the most important communication routes of the Hamedan plain. Besides, in terms of technical and artistic characteristics, the most important types of local pottery in this area are sgraffito glazed vessels and vessels with multi-colored decorations on white glaze.
تبلیغات
