بررسی و تحلیل باستان شناختی آثار و استقرارهای دوره اشکانی حوضه آبریز قزل اوزن در محدوده شهرستان ایجرود (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (دانشگاه آزاد)
آرشیو
چکیده
شهرستان ایجرود واقع در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی ، دارای ویژگی هایی است که شناخت کم و کیف محوطه های باستانی آن در دوره اشکانی، می تواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی این دوره، در غرب و تا حدی شمال غرب کشور یاری دهد. این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت، تغییرات و تطورات فرهنگی منطقه در دوره اشکانی انجام پذیرفت؛ در این راستا بررسی حوزه جغرافیایی دهستان گلابر و بخش شمال غربی رودخانه ایجرود در دهستان ایجرود پایین، طی دو فصل انجام شد. نتیجه این بررسی ها، شناسایی جمعاً ۱۰۰ محوطه باستانی (۶۸ محوطه در دهستان گلابر و ۳۲ محوطه در بخش شمال غربی دهستان ایجرود پایین) بود که از این بین، ۳۵ محوطه دارای آثار اشکانی است. مطالعه گونه شناسی سفال اشکانی منطقه و نیز درک و دریافت کلی الگوی استقراری محدوده بررسی در این دوره، از نتایج مهم این پژوهش است که بر اساس آن ها مشخص گردید در دوره مذکور استقرارها نسبت به دوره قبل (هخامنشی) از نظر تعداد، افزایش چشمگیری داشته و حتی استقرارهای دوره بعد (ساسانی) به اندازه دوره اشکانی نیست؛ این نشانگر تغییرات جمعیتی یا تغییر الگوی پراکنش استقرارها نسبت به دوره قبل است. همچنین، مشخص شد که بیشتر استقرارهای منطقه، روستاهای کوچک و تعداد کمی روستاهای بزرگ هستند و شواهدی از مراکز شهری شناسایی نشد. به نظر می رسد، فرهنگ مادی منطقه در دوره اشکانی، ضمن دارا بودن برخی ویژگی های بومی-محلی که آن را از سایر مناطق غرب و شمال غرب کشور تا حدی متمایز می کند، نهایتاً بخشی از گستره فرهنگی غرب و شمال غرب کشور است.Archaeological Analysis and Investigation of Parthian Period Relic and Settlements in Qezel-Ozan Basin in the Area of Ijerud County
Located in Zanjan province, given its special geographical location, Ijerud County has characteristics that the quantitative and qualitative knowledge of its ancient sites in the Parthian period can help us in understanding more about the cultural developments of this period - in the west and relatively in the northwest of Iran. In the form of a field investigation, to clarify the situation, changes, and cultural developments of the region during the Parthian period, the present research was carried out. To this end, the survey of the geographical basin of Golabār Rural District and the northwestern part of the Ijerud River in Ijerud-e Payin Rural District was carried out during two exploration seasons. The results of these surveys led to the identification of 100 ancient sites (68 sites in Golabār Rural District and 32 sites in the northwestern part of the Ijerud River in Ijerud-e Payin Rural District), of which 35 sites have Parthian artifacts. The typology of the Parthian pottery of the region, general understanding, and perception of the settlement pattern of the examined range related to this period, were important results of this research. These results indicated the number of settlements in the mentioned period increased significantly compared to the previous period (Achaemenid), and even the settlements of the later period (Sassanid) were not as large as Parthian. This indicates the demographic changes with the transformation of the settlement distribution pattern, compared to the previous period. Additionally, it was found that most of the settlements in the region consisted of small villages and a few large villages, and no evidence of urban centers were identified. The material culture of the region in the Parthian period seems to have some native-local characteristics - which distinguish it relatively from other regions of the west and northwest of the country - as a result, is a part of the cultural scope of the west and northwest of the country.
تبلیغات
