تاثیر تداخل انقلاب سفید در دوره پهلوی بر اجرای برنامه عمرانی سوم(1346- 1341ش) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
برنامه عمرانی سوم، اولین برنامه جامع توسعه در ایران است که از برنامه ها موفق دوران پهلوی بود، بطوری که از نظر رشد اقتصادی، شش درصد نسبت به میزان رشد هدف گذاری شده، پیشی گرفت. همزمان با این برنامه، مجموعه اصلاحاتی با عنوان انقلاب سفید یا انقلاب شاه و مردم که مجموعه ای گسترده از تحولات و اصلاحات اقتصادی و اجتماعی را شامل می شد در دوره محمدرضاشاه به اجرا گذاشته شد. هدف این پژوهش مشخص کردن تاثیر تداخل انقلاب سفید با زمان اجرای برنامه عمرانی سوم است. این پژوهش کیفی و به شیوه تحلیل اسناد و مدارک انجام شده است. تحقیق حاضر در تلاش برای پاسخ به این سئوال است که تداخل انقلاب سفید مشخصاً چه تاثیری بر اجرای برنامه عمرانی سوم داشته است. نتایج نشان می دهد انقلاب سفید که از زمان تصویب و اجرا شاهد افزایش اصول مورد توجه (از 6 اصل به 19 اصل در طول زمان) بود، طرحی کلانتر با اهدافی بزرگتر و از نظر زمانی بلندمدت و از نظر سطح در حوزه راهبردی بود و برنامه عمرانی سوم از نظر زمانی میان مدت (5 ساله) با اهدافی محدود (رشد اقتصادی 6 درصد) با راهبردهای ثابت سه گانه ( افزایش پس انداز داخلی، استفاده موثر از سرمایه ها و تحدید موالید) بود. اکثر اهداف و اصول برنامه عمرانی سوم در چارچوب اصول انقلاب سفید قرارگرفته به نحوی که ارتباط محتوایی زیادی بین اصول انقلاب سفید و برنامه عمرانی سوم وجود دارد. بنابراین این دو طرح به نوعی هم سو بوده و به همین خاطر گرچه با عناوین مختلف اما در یک جهت حرکت کرده اند.ارزیابی نتایج عملکرد برنامه عمرانی سوم نشان می دهد که تداخل آن با انقلاب سفید، تاثیر مثبتی داشته است و این تداخل قدرت های تأثیرگذار در حاکمیت را بر آن داشت تا برای تحقق اهداف تعیین شده هر دو طرح تلاش کنند.The impact of the interference of the White Revolution in the Pahlavi Era on the implementation of the third development program
Introduction: The third development program is the first comprehensive development program of Iran, which was one of the successful programs of the Pahlavi era. In terms of economic growth, 6% has exceeded the targeted growth rate. The White Revolution or the Revolution of the King and the People was a series of economic and social developments and reforms in Iran that were implemented during the era of Mohammad Reza Pahlavi with the help of the then ministers. The purpose of this research is to investigate the impact of the interference of the White Revolution on the implementation of the third development program. In previous studies and researches, the angles of the Third Development Program and the White Revolution have been examined independently and specifically, and in another part of the studies, the role of international factors in the announcement of the White Revolution has been discussed. The distinction of the present research compared to other studies is to determine the effect of the interference of the White Revolution specifically on the third development program during the reign of Mohammad Reza Shah, which has not been addressed in previous studies.
تبلیغات
