چکیده

شعر حجم به عنوان یکی از گونه های شعر نو که بیشتر با شیوه سرایش یدالله رؤیایی شناخته می شود یکی از ابهام برانگیزترین گونه های شعری معاصر است که تعاریف متفاوت و گاه متناقضی برای آن ارائه شده است . در این پژوهش با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و رویکرد تحلیلی توصیفی، کوشیده شده است که برخی جنبه های ساختاری این گونه از شعر که کمتر مورد توجّه قرارگرفته بررسی شود؛ از جمله این موارد کیفیت روساخت و ژرف ساخت این گونه از شعر با تکیه بر بررسی کارکرد محور همنشینی و محور جانشینی در آن است. بررسی دقیق این گونه از شعر با تمرکز بر شعر رؤیایی این نکته را بر ما آشکار می کند که شعر حجم، برخلاف برخی جریان های شعری پسامدرن، به دنبال معنا گریزی و تعهدگریزی نیست؛ بلکه راهکارهایی را در پیش می گیرد که در عمل به گفتمان گریزی می انجامد. با چنین رویکردی، شاعر با در هم ریختن معیار های مرسومی چون محور همنشینی و محور جانشینی که حامل پیام و محتوا در واقعیت روزمره زندگی هستند می کوشد تا مخاطب خود را از فضای واقعیت به سوی فراواقعیت عبور دهد. این فراواقعیت، همان واقعیتی است که متأثر از گفتمان های مسلط نباشد و خواننده بتواند در آن محتوایی بکر و ژرف در ذهنش تداعی کند؛ محتوایی که با ضرورت های ناخوشایندِ واقعیت روزمره آمیخته نشده است و خواننده بتواند با نگرش هنری خود، آن را بسازد و در قالب شعر درک کند. 

Investigating the structural capacities of volume poetry to escape the dominant discourse (A case study of Yadullah Royai's poems)

Volume poetry, as one of the types of new poetry - which is mostly known by the writing style of Yadullah Royai - is one of the most ambiguous types of contemporary poetry for which different and sometimes contradictory definitions have been presented. In this research, by using library resources and analytical-descriptive approach, it has been tried to examine some structural aspects of poetry - which have been given less attention; among these cases, the quality of superstructure and deep structure of this type of poetry is based on examining the function of the axis of companionship and the axis of succession in it. A careful examination of this kind of poetry, focusing on dream poetry, reveals to us that volume poetry, unlike some post-modern poetic trends, does not seek to avoid meaning and commitment; rather, it takes solutions that in practice lead to dialogue avoidance. In such an approach, the poet tries to move his audience from the space of reality to the meta-reality by mixing up conventional criteria such as the axis of companionship and the axis of substitution - which carry the message and content in the everyday reality of life. This meta-reality is the same reality that is not affected by dominant discourses and the reader can conjure up a pristine and deep content in his mind; Content that is not mixed with the unpleasant necessities of everyday reality and the reader can create and understand it in the form of poetry with his artistic attitude.

تبلیغات