معنا و کارکرد "اقتدار معنوی" در تصوف از آغاز مشروطه تا پایان عصر پهلوی
آرشیو
چکیده
اقتدار معنوی در معنای مرجعیت معنوی، بالاترین درجه اعتبار دینی است که در واژه قطب معنای کامل خود را نشان می دهد. در نگاه تصوف از طریق کسب درجات معنوی می توان به این مقام دست یافت. ادعای صوفیان در چگونگی این دست یابی و شراکت آنان در این مقام با فقها، علاوه بر ایجاد رقابتهای شدید دینی، به محوری مهم و اثرگذار در چگونگی مناسبات دین و سیاست تبدیل شده است. به منظور شناخت مفهوم اقتدار معنوی در حوزه تصوف می توان شاخص هایی چون شجره نامه معنوی و رابطه مراد و مرید را برای آن تبیین کرد. پرسش این است که "اقتدار معنوی" در مناسبات صوفیان با حکومت های قاجار (دوره مشروطه) و پهلوی، از نظر معنا و کارکرد چه تغییراتی در مبانی اعتقادی تصوف ایجاد کرد. فرض بر این است که مفهوم اقتدار معنوی در طریقت های تصوف با تأثیرپذیری از شرایط سیاسی- اجتماعی، از رویکرد استقلال در برابر حکومت و علمای متشرع در سده های پیشین به سمت همگرایی و اتحاد با حکومت از یک سو و و مدارا با شریعت از دیگر سو متمایل شد. دستاورد این پژوهش تغییر و تحول در اندیشه و مبانی اعتقادی تصوف در این زمینه را نشان می دهد که پوسته معنوی را همچنان حفظ، اما در عمل با نشانه هایی از تلاش برای کسب قدرت دنیوی همراه بود.The meaning and function of "spiritual authority" in Sufism From the beginning of the constitution to the end of the Pahlavi era
Spiritual authority is the highest degree of religious authority, which acquires its full meaning in Qutb. From the Sufi point of view, this position can be achieved by attaining spiritual positions. The claims of the Sufis on how to achieve this position, and the common ground they share with the jurists, have not only led to intense religious competition, but have also become an influential factor in the relationship between religion and politics. The concept of spiritual authority in Sufism can be explained in terms of indicators such as spiritual genealogy and the relationship between Murad (one who is sought) and Murid (a willing disciple). The question is how the "spiritual authority" of the Sufis changed the foundations of Sufism in terms of meaning and function, given the achievements of the Sufis due to their relations with the Qajar and Pahlavi governments. It is assumed that the concept of spiritual authority in Sufism is influenced by political and social conditions, from the approach of independence against the government and religious scholars in the previous centuries, towards convergence and unity with the government on the one hand, and tolerance with the Sharia law. He leaned on the other side.. While it continued to retain the spiritual mantle, in practice there were signs of attempts to gain worldly power.