ارتقا ءمدل های ایزوویستی به کمک معرفی مجموعه ای جدید از متغیرها بر اساس موقعیت لبه های باز (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

تحلیل های ایزوویستی باوجود توانایی محدود و نقاط ضعف متعدد، بهترین ابزار شناخته شده برای کمی سازی ساختار فضایی در بسیاری از زمینه های تحقیقاتی محیطی هستند. همچنین، محققین بسیاری نیز سعی کرده اند این ابزار را ارتقا داده و تکمیل کنند و ابزاری تواناتر برای استفاده محققین و طراحان فراهم آورند. در این راستا و در جهت ارتقا تحلیل های ایزوویستی، مقاله حاضر در ابتدا به اهمیت دسترسی به اطلاعات و ارتباط آن با ساختار فضایی می پردازد. سپس نقطه ضعف درونی تحلیل های ایزوویستی به دلیل در نظر نگرفتن انسان به عنوان موجودی فعال و جستجوگر درزمینه دسترسی به اطلاعات را بیان می کند. در ادامه سعی می شود با معرفی مجموعه ای جدید از متغیرها بر اساس شیوه دسترسی به اطلاعات در محیط و امکانات محیط برای ارائه اطلاعات پیش بینی نشده، این ضعف تا حدودی پوشش داده شود. متغیرهای پیشنهادی بر اساس فاصله و پراکندگی لبه های باز ایزوویستی در اطراف بیننده تعریف شده اند. پس از معرفی روش محاسبه متغیرها، معنی داری (ارتباط واقعی آن ها با احساس و رفتار در محیط) متغیرهای معرفی شده به وسیله دو آزمون موردبررسی قرار گرفت. در آزمون اول به روش تحلیل بصری و آزاد، ارتباط متغیرهای پیشنهادی با سیرکولاسیون و القاکنندگی حرکتی محیط در یک نمونه موردی بررسی شد. در آزمون دوم، به کمک محیط مجازی قابل طراحی و نتیجه طراحی طراحان در این محیط، ارتباط متغیرهای پیشنهادی با کیفیت ادراکی محیط بررسی گردید. نتایج نشان می دهد بعضی از متغیرهای معرفی شده ارتباط قوی با کاربرد فضا از منظر حرکتی دارند و بر اساس آن ها می توان بین محل های سکون و حرکت در محیط تمیز قائل شد. همچنین تغییرات بعضی از متغیرها با کیفیت ادراکی همبستگی آماری قوی دارند و تغییر این متغیرها در روند افزایش کیفیت محیط کاملاً معنی دار است. مجموع نتایج ، معنی داری بالا و ارتباط قوی بااحساس و رفتار را در سه متغیر از متغیرهای پیشنهادی نشان می دهد. در مطالعات پیشین تنها تعداد انگشت شماری از شاخص های مستقل ایزوویستی قویا مرتبط بااحساس و رفتار شناخته شده اند. لذا استفاده از این سه متغیرهای پیشنهادی به همراه متغیرهای شناخته شده قبلی برای تحلیل ایزوویستی محیط کاملاً مفید و حتی ضروری به نظر می رسد.