نقش و خدمات زنان در تاریخ باستان شناسی ایران

چکیده

شناخت فرهنگ و تمدّن ایران زمین جهت ارج نهادن به گذشته پر بارش، مدیون کسانی است که در این راه گام نهادهاند. این پژوهش به بررسی و شناسایی زنانی میپردازد که در روزگار گذشته، دست به مطالعه، تحقیقات یا حفّاری باستانشناسی در مناطق مختلف ایران زده و نتایج حاصله در بررسیهای خویش را بهثبت رساندهاند. زنان باستانشناسی که به تنهایی یا همراه با همسرانشان، رنج شرایط سخت اجتماعی و ... را تحمّل کرده و به کاوش و مطالعات باستانشناسی و تاریخی پرداختند، و اگرچه تعدادشان اندک است، اما نتایج حاصله از چنان ارزشی برخوردار است که امروزه بسیاری از مورخان، باستانشناسان، جامعهشناسان و مردمشناسان در راستای پژوهشهای خود به دستآوردهای موصوف، مراجعه میکنند. روش پژوهش در این مقاله، کتابخانهای و با استفاده از شیوه توصیفی و تحلیلی است. نتایج بهدست آمده مشخص میکند که زنان باستانشناس و ایرانشناس خارجی و ایرانی، در شناسایی آثار باستانی ایران و تهیه شناسنامههای جدید برای این آثار که بسیاری از آنها در موزههای ایران و خارج نگهداری میشود، و نیز ثبت اسناد و مدارک مادی برای تدوین تاریخ ایران و تغییر دیدگاههای موجود در مورد آثار تاریخی، نقشی مثبت و اساسی بر عهده داشتهاند، اگر چه نام بسیاری از آنان تا کنون مهجور مانده است. امید که به دور از تعصّبات به معرفی آنان بپردازیم و سعی کنیم داشتههای امروزمان را نیز قدر بدانیم.