تداوم و دگرگونی در نظام ضرب سکه از فروپاشی ایلخانان تا پایان حکومت تیموریان در قلمرو شرق ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نظام پولی و ضرب سکه در دوره فروپاشی ایلخانان و تیموریان نشان دهنده تداوم دیوانسالاری ایرانی توأم با فرهنگ و سنت مغولی - ترکی است . برخی مؤلفه های این نظام پولی مانند واحدهای پولی ،القاب و عبارت و نوشته ها استمرار داشته اند ،اما مواردی دچار تغییر و دگرگونی شده اند.تجقیق حاضر می کوشد به این سوال پاسخ دهد،باتوجه به تحلیل ومقایسه مسکوکات دوران مورد پژوهش،روند تداوم و دگرگونی ایجاد شده چگونه بوده واقدام های انجام گرفته از سوی سلاطین و حاکمان موجب چه تحولاتی در این نظام شده است؟یافته های پژوهش با بهره گیری ازروش تاریخی ،مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی و بااستفاده از منابع تاریخی و سکه های موجود در موزه ها و تصویرها وکاتالوگ های در دسترس،حاکی از آن است که نظام ضرب سکه حکومت های محلی طغاتیمور و سربداران در قلمرو شرق ایران برپایه فلز طلا ،نقره و مس تداوم یافته است،در زمینه خط و نقش ها ،لقب ها ، برخی شعارهای مذهبی و درج نام چهار خلیفه از عهد ایلخانی و تراز سنی آنان تبعیت کرده است ، به استثنای دوره علی مویدکه غالب نوشته ها و عبارات سکه ها مانند سکه های اولجایتو، با تراز شیعی ضرب شده اند، آوردن نام دوازده امام وآیات مذهبی از ویژگی های مهم سکه های دوره علی موید است. در نظام ضرب سکه دوره تیموریان ، واحدهای پولی دینار،تومان ، درهم و میری همانند دوره ایلخانان استمرار می یابد ،لیکن واحدهای پولی تنکه ،کپکی و شاهرخی نیزبا معیارهای متفاوت متداول بود .درخصوص استفاده از خط و زبان ترکی توام با خط عربی وفارسی ، برخی نقش ها و عبارت های روی سکه ها دگرگونی هایی ایجاد شده است.Continuity and Change in Coinage System from the Decline of Ilkhanids Dynasty to the end of Timurids Dynasty in Eastern Territory of Iran
In the time period between the death of Sultan Abu Saeed and Timur empire in eastern Iran, the competitors were in conflict with each other. They include the princes remained from Genghis Khan Dynasty, governors of local dynasties and affiliated groups of religious movements. In meantime, Tugha Timur governed in western Khorasan and Gorgan; Herat`s Kartids gained governance in northern Khorasan by increasing the influence on Sistan and Kerman; and Sarbedaran also governed in western Khorasan. The social and political changes in this period led to the invasion of Timur to eastern Iran.
Coinage system and monetary exchanges are considered as bureaucracy indicators in Timur period and before it. This system is a regular and common set of material, monetary units, titles motifs, geometric shapes, phrases and inscriptions used in the coins. The coinage system in the mentioned time period were based on metal coins of Ilkhanids period, but the phrases and texts of some coins made some changes in its structure and properties due to political relations between rulers and religious, economic and social conditions of the governments. In order to study the changes or continuity of coinage in this time period, it is necessary to know the process of continuity and change in calligraphy, language, motifs, weight, carat, phrases and slogans used on the coins of decline time of Ilkhanids by looking the Ilkhanids coins and then it is also necessary to compare and study changes in monetary units, language, motifs and other characteristics of coinage system after the defeat of local governments and establishment of Timurids government.
We assume that in decline time of both Ilkhanids and Timurids dynasties, coinage of metal coins with different weights were continued and religious and political legitimacy of rulers played kings played an important r in coinage system, while the religious attitude of societies were also considered and it is evident in different styles of coinage.
تبلیغات
