پژوهشی بر عرفان نور، رنگ و هندسه در ارسی های شبستان غربی مسجد نصیرالملک شیراز (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هنر ایرانی اسلامی، ماهیتی عرفانی و معنوی دارد. نور، رنگ و هندسه در عرفان و هنر، به ویژه هنر معماری و هنرهای تزیینی که جزء اصلی هنر معماری است، همواره جایگاه ویژه ای داشته است. هنرهای تزیینی علاوه بر ظاهر مسحورکننده و زیبای خود، صرفاً جنبه تزیینی نداشته و برای درک آن زیینی نداشته و برای درک آن ی-- که آورده شود.ها، می بایست با رموز و مفاهیم عرفانی نور و رنگ و هندسه آشنا بود. هنرمند ایرانی از این ویژگی ها آگاه بوده و استفاده هوشمندانه ای که از آن ها در خلق آثار هنری می کرده، باعث شده که آثاری ماندگار و تأثیرگذار خلق نماید. هدف اصلی این پژوهش، معرفی هنر شیشه رنگی با تأثیرپذیری از عرفان نور و رنگ است با این فرض که مطالعه و بهره گیری از عرفان نور و رنگ، که در طراحی ارسی های شبستان غربی مسجد نصیرالملک به کار برده شده، می تواند در تزیینات داخلی و هنرهای دستی مرتبط با شیشه استفاده شده منجر به آرامش و احساس مثبت گردد. برای نیل به این منظور، ابتدا حکمت نوری ایران باستان، حکمت اشراق، رنگ و معانی عرفانی آن، شیشه، تاریخچه و نحوه ساخت آن و همچنین هنر ارسی سازی در مسجد نصیرالملک و ارسی های آن مطالعه شد. نحوه جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی و روش آن توصیفی تحلیلی بوده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد با شناخت و الهام گیری صحیح از شیوه های ساخت، طراحی و استفاده از شیشه و هنرهای مرتبط با آن، همچنین بهره گیری مناسب از نگرش ها و گرایش های عرفان ایرانی، می توان ضمن حفظ میراث مادی و معنوی ملی، به احیای این هنر ایرانی که تلفیقی از هنر، علم و عرفان است همت گماشت. همچنین به نظر می رسد تأثیرپذیری از عرفان نور و رنگ و همچنین تحلیل و مطالعه نقوش و رنگ های به کاررفته در ارسی های شبستان غربی مسجد نصیرالملک، می تواند هنرمندان را در به وجود آوردن آثاری مانا و تأثیرگذار، که موجب آرامش در بیننده می شوند، یاری دهد.A Study on Mysticism of Light, Color and Geometry in Sashes (Orosies) of the Western Shabestan of the Nasir al-Molk Mosque in Shiraz
Iranian-Islamic art has a mystical and spiritual nature. Light, color, and geometry have always had a special place in mysticism and art, especially in architectural and decorative arts-- as t main component of architectural art. Decorative arts, despite their enchanting and beautiful appearance, are not limited to a decorative aspect. To understand them, one should be familiar with the mystical concepts of light, color, and geometry as well. The Iranian artist is aware of these features and his intelligent use of them in creating works of art has made him create lasting and impressive works. The main goal of this research is to introduce the art of stained glass with a regard to the influence of the mysticism of light and color. Furthermore, it tries to discuss how the glass design of the sashes used in the Western Shabestan of the Nasir al-Molk Mosque can be used in interior decorations and handcrafts can ooze relaxation and positive feeling. . To this end, ancient Iran's optical wisdom, illumination wisdom, colors and their mystical meanings, glass, its history, and the way it was made were discussed. Besides, the art of sash-making in Nasir-ul-Molk Mosque, and its sashes were studied. The deployed method was descriptive-analytical, and data were collected through library and field study. The findings of the present research showthat by combination of Iranian mystical attitudes and trends with the knowledge and of making, designing, and using glass and related arts, one can preserve the national material and spiritual heritage and devote himself to the revival of this Iranian art, which is a combination of art, science, and mysticism. Furthermore, the knowledge obtained from mysticism of light and color as well as from the analysis and study of motifs and colors used in the sashes of Nasir al-Mulk Mosque can contribute to creation of meaningful and impressive works making the viewer relax.
تبلیغات
