عوامل پیدایش دو پدیده «ما تأخّر حکمه عن نزوله» و «ما تأخّر نزوله عن حکمه» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در میان کتاب های علوم قرآنی و تفسیر، اصطلاحی با عنوان «ما تأخّر حکمه عن نزوله وما تأخّر نزوله عن حکمه» خودنمایی می کند. عبارت «ما تأخر حکمه عن نزوله» بدین معناست که آیاتی از قرآن کریم نازل شده اند، اما پس از مدتی حکمشان تشریع شده است؛ مانند نزول آیه «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّی» ﴿اعلی/ 14﴾ در مکه و تفسیر «تَزَکَّی» به زکات واجب و تشریع آن در مدینه. عبارت «ما تأخّر نزوله عن حکمه» بدین معناست که حکمی در مکه تشریع شده و پس از مدتی در مدینه آیات مربوط به آن حکم نازل شده است؛ مانند تشریع حکم نماز جمعه در مکه و نزول آیات مربوط به این حکم در سوره جمعه و در مدینه. اولین بار بغوی اصطلاح «ما تأخّر حکمه عن نزوله» را بیان کرد. اصطلاح «ما تأخّر نزوله عن حکمه» نیز توسط سیوطی ابداع شد. اعتباربخشی مطلق به سخنان صحابه پیامبر و تابعان، بی توجهی به قاعده جری و تطبیق و اعتقاد به سبب نزول خاص و تفسیر نادرست برخی از آیات قرآن کریم، از دلایل اصلی پیدایش این دو پدیده است. در این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی ضمن تشریح علل پیدایش این دو پدیده، به تفسیر آیات مدعای این دو پدیده پرداخته شده و بیش از پیش نادرستی این دو پدیده آشکار گشته است.The Factors Causing Two Phenomena “ما تأخّر حکمه عن نزوله the Delayed Ruling until after the Revelation” and “ما تأخّر نزوله عن حکمه the Delayed Revelation until after Its Ruling”
Among the Quranic sciences and Quran exegesis books, a term titled “ما تأخّر حکمه عن نزوله the delayed ruling until after the revelation” and “ما تأخّر نزوله عن حکمه the delayed revelation until after Its ruling” (Qur’anic verses and surahs which were revealed before their rulings and after their ruling) flourishes. The statement “ما تأخّر حکمه عن نزوله the delayed revelation until after Its ruling” means there are verses which have been revealed but after some times their rulings have been legislated (Arabic: تشریع tas̲h̲rīʿ) like the revelation of the verse “قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّی successful indeed are those who purify themselves” (Arabic: سوره الأعلی 14 th verse of Surah Al-A'la) in Mecca and interpreting “تَزَکَّی to be purified” as compulsory zakāt (Arabic: زکاه) and its legislation in Medina. The statement “ما تأخّر نزوله عن حکمه revelation after its ruling” means a judgment has been legislated in Mecca and after some time its verses has been revealed in Medina like the legislation of the ruling of Friday prayer in Mecca and the revelation of the verses related to this ruling in surat al-Jumu'ah (Arabic: سوره الجمعه) in Medina. First time the term “ما تأخّر حکمه عن نزوله the delayed revelation until after its ruling” was stated by al-Baghawī and the term “ما تأخّر حکمه عن نزوله the delayed revelation until after its ruling” was declared by al-Suyuti. The absolute trust (firm belief) in the speech of the companions of the Prophet (Arabic: صحابه saḥābah) and followers or successors of the companions of the prophet (Arabic: تابعون tābi'ūn) and inattention to the principle of applicability and conformity (Arabic: جری وتطبیق jari and tatbiq) and belief in a special occasion and the untrue exegesis of some verses of the noble Quran are of the main reasons of causing these two phenomena. While interpreting the reasons of the invention of these two phenomena this research with analytic-descriptive method has studied the exegesis of the verses which have affirmed (justified and declared) these two phenomena and increasingly, it has revealed the untruthfulness of these two phenomena.
تبلیغات
