کارکردشناسی ایدئولوژی در رمان ده نفر قزلباش (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
با مطالعه در آثار ادبی می توان گفتمان فرهنگی و ایدئولوژیکی جامعه را شناسایی و فرهنگ حاکم بر نسل های گوناگون و ژانرهای مختلف ادبی را واکاوی کرد. در پژوهش حاضر نگارندگان به شیوه های بیان ایدئولوژی در رمان تاریخی ده نفر قزلباش بر اساس دیدگاه ژان بشلر پرداخته اند. بر اساس این دیدگاه ایدئولوژی کارکردهای پنج گانه ای همچون «صف آرایی و جهت گیری، توجیه، پرده پوشی، موضع گیری، دریافت و ادراک» دارد؛ از این رو، ما نیز براساس این ملاک ها، به مطالعه در نحوه حضور ایدئولوژی در این رمان می پردازیم و برخی از مصادیق این کارکردها را، به ترتیب اهمیّت و بسامد حضور، واکاوی و تبیین می کنیم. از آنجا که حسین مسرور در ده نفر قزلباش تسلط ایدئولوژی های حاکم را با شرح رویدادهای تاریخی عصر صفوی پیوند زده و تصویر کرده است، مطالعه و کشف ایدئولوژی پنهان در متن می تواند تصویری از گفتمان فرهنگی و ایدئولوژیکی جامعه عصر نویسنده را آشکار سازد. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که رمان تاریخی ده نفر قزلباش با رویکرد ایدئولوژیکی ملی- مذهبی نگارش یافته است و مذهب و حکومت دو بن مایه ایدئولوژیکی مهم این اثر محسوب می شود.Functionalism of ideology in the novel Ten Ghezelbash
By studying literary works, the person can identify the cultural and ideological discourses in the community and analyze the culture dominated over various generations and multifarious literary genres. In the current study, the authors have focused on how the ideology expressed in the historical novel titled Ten Ghezelbash according to the Jean Baechler's view point. According to this view point, ideology encompasses fivefold function as "alignment and orientation, justification, denial, positioning, perception and understanding"; Therefore, according to these criteria, we also study how the ideology presented in this novel and we explain some concepts of these functions, in terms of importance, frequency of presence and analysis respectively. Since Hossein Masroor in Ten Ghezelbash has united and depicted the dominant ideologies with explanation of the historical events in the Safavid era, studying study and discovering the hidden ideology in the text can reveal a picture of the cultural and ideological discourse of community in the domain of author's era. The obtained results of the reacher in the study demonstrate that the historical novel of ten Ghezelbash has been written by using an ideological approach in the national-religious domain and religion and government are considered as two important ideological contents in this work.