روش های نقلی استنباط در مدرسه کلامی شیراز (مقاله ترویجی حوزه)

چکیده

در مقاله حاضر که به شیوه کتابخانه ای و توصیفی گردآوری شده، روش نقلی استنباط گزاره های کلامی در مکتب شیراز بررسی شده است. مکتبی که برای مدت سه قرن یعنی قرون هشتم، نهم و دهم کانون اصلی جمعی از متفکران و بزرگانی چون میر سید شریف جرجانی، صدرالدین دشتکی، جلال الدین دوانی، غیاث الدین منصور دشتکی، محقق خفری و ... بود. در مدرسه عقل گرای شیراز، نقل با دو شرط معتبر و مثبت گزاره اعتقادی می باشد: اولاً، متواتر و یا حداقل مشهور باشد و ثانیاً، دلیل عقلی دیگری با نقل در تعارض نباشد. فقط در یک صورت با وجود معارض عقلی، نقل مقدم است و آن در جایی است که نقل اثبات کننده ضروریات دین باشد. در این مورد نقل، قطعاً مقدم خواهد بود. در روش های نقلی استنباط، عقل، نقش خادم را در تأیید قابلیت استنباط روش های نقلی دارد. ازجمله روش های نقلی استفاده شده می توان به نقل متواتر و مشهور، تمسّک به ظواهر کلام، استلزامات نقلی، اعتباربخشی نقل توسط عقل و منقولات ضروری دین اشاره کرد.