دلالت آوایی در آیه های وعد و وعید قرآن کریم

چکیده

لایه های آوایی هر زبان قبل از لایه های سه گانه ی دیگر (صرفی، نحوی، معنایی) اولین بخش ماهیت زبان های بشری را تشکیل می دهد و چون از نظر زبان شناسان، زبان اساساً آواهایی است که بشر برای انتقال مفاهیم ذهنی خود جعل و اصطلاح کرده است، مباحث آواشناختی را اولین گام برای تفسیر این زبان ها تلقی می کنند. بدون شک، قرآن معجزه بزرگ الهی از منظر آواها و کلمات و تراکیب بی نظیر است و حتی کوچکترین واحد صوتی دارای ارزش معنایی والایی است. قرآن کریم، مقام وعد و وعید را به زیبایی به تصویر کشیده است که در این تصویرپردازی ها، آواهای برخاسته از چیدمان و ترکیب حروف نقش بسزایی را ایفا می کنند. مهمترین ویژگی سبکی قرآن این است که آواها تابع معانی و متناسب با اغراض آیات هستند و با توجه به حال و مقام تنوع پیدا می کنند؛ یعنی خطاب قرآنی در مقام انذار و وعید تشدید می گردد و در مقام وعد و ترغیب نرم و لطیف می شود. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با هدف بررسی آیات وعد و وعید از منظر معناشناسی آوایی و با بیان زیبایی های فنی و موسیقایی این آیات، کارکرد مهم آوا را در رسانایی مفهوم آیات تبیین می کند.