ساختار اداری، فرهنگی و اقتصادی رستاق برخوار از ساسانی تا قاجاری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

رستاق برخوار شامل نواحی دشتی و کوهپایه ای شمال اصفهان است که با وجود پیشینه غنی تاریخی فرهنگی، اهمّیت ارتباطی و راهبردی در میان شاهراه های باستانی اصفهان، تعدد سکونتگاه ها و نقش های تأثیرگذار در جنبه های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شهر اصفهان و به دنبال آن فلات مرکزی ایران، کمتر مورد توجه پژوهشگران علوم تاریخی بوده و در مورد جنبه های گوناگون تاریخی آن، اطلاعات چندانی وجود ندارد؛ از همین رو در پژوهش پیشِ رو که به شیوه تاریخی در قالب مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی انجام شده، سعی بر آن است تا ضمن شناخت پیشینه منطقه در دوران قبل و بعد از اسلام، ساختار اداری، سیر تحولات تاریخی و وضعیت اجتماعی و اقتصادی منطقه، طی دوره های ساسانی تا قاجار، مشخص شود. براساس نتایج حاصل از این تحقیق مشخص شد که برخوار در دوره ساسانی یکی از مراکز عمده دینی و فرهنگی ناحیه اصفهان بوده است. این منطقه در دوران اسلامی به واسطه مواردی همچون عبور شاهراه های مهم، موقعیت مکانی، زمین های حاصل خیز و نقش های تأثیرگذار بر پاره ای رخدادهای تاریخی، به ویژه در سده های سوم و چهارم هجری، دوره سلجوقی و دوره صفوی، از رونق و شکوفایی مضاعفی برخوردار گردید و سکونتگاه های آن گسترش چشم گیری یافت.