تاثیر طبقه و سرمایۀ موروثی بر تداوم کسب و کار خانوادگی: مطالعۀ موردی کسب و کار خانوادۀ خجسته (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

تداوم و پیوستگی کسب و کارهای خانوادگی از جمله شاخصه های مهم ساختار اقتصادی یک جامعه به شمار می رود. عوامل و دلایل زیادی بر تداوم این نوع از کسب و کار اثرگذار است که یکی از مهم ترین آن ها، سرمایۀ موروثی خانوادگی کنشگران کسب و کار است. سرمایۀ موروثی ارتباط تنگاتنگی با طبقۀ خانوادگی افراد دارد که سبب می گردد گردانندگان این نوع از کسب و کار، با تکیه بر پشتوانۀ مادی (سرمایۀ مالی و املاک) و معنوی (نام و اعتبار خانواده) خانوادگی خود، تداوم فعالیت اقتصادی خود را تا حد زیادی تضمین کنند. کسب و کار خانوادگی خجسته که در زمینۀ صنعت نساجی و بافت ترمه در شهر یزد فعالیت دارد توانسته امروز تا نسل چهارم تداوم داشته باشد. کسب و کاری که در سال 1263 ش. در یزد توسط حسین عباس بنا نهاده شد و توسط فرزندش خلیل ادامه پیدا کرد. راه او توسط دو پسرش؛ محمدرضا و محمدصادق دنبال شد. امروز این کسب و کار توسط زینب خجسته وارد نسل چهارم خود شده است. مسالۀ اصلی در این مقاله این است که چرا و چگونه این کسب و کار تداوم یافته و طبقه و سرمایۀ موروثی در این تداوم چه نقشی ایفا کرده است؟. این پژوهش در صدد است تا بر اساس مطالعه ای میدانی و با بهره گیری از منابع نوشتاری و رویکرد تاریخ شفاهی، ضمن بررسی مدل های گوناگون مدیریتی در خانوادۀ کارآفرین، دیرپایی کسب و کار خانوادۀ خجسته را از منظر تاریخی و نظری تحلیل نماید. نتایج تحقیق نشان می دهد عامل سرمایۀ موروثی؛ چه در قالب مالی و عینی و چه در شکل انتزاعی؛ مثل نام و اعتبار خانوادگی، پشتوانۀ محکمی برای این کسب و کار بوده و توانسته تا اندازۀ زیادی، تداوم این بنگاه را تضمین کند.