ارزیابی فضاهای گردشگری شهر یزد با تأکید بر بحران های گردشگری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

گردشگری پدیده ای نوین، به عنوان یکی از فرایندهای تولیدکننده فضا، از مختصات بنیادین جوامع شهری است که نسبت به بحران های مختلف بسیار آسیب پذیر است. فضاهای گردشگری شهری به عنوان زیرمجموعه ای از فضاهای شهری و مرتبط با گردشگران در برابر بحران های انسانی و طبیعی بسیار حساس هستند. با توجه به جاذبه های گردشگری فراوان در ایران و همچنین در شهرهای سنتی مانند یزد، توجه به بحث امنیت کالبدی فضاهای گردشگری و همچنین امنیت گردشگران ضروری به نظر می رسد. این در حالی است که با توجه به قرار گرفتن شهر یزد در زمره شهرهای جهانی دنیا و استقبال بیشتر گردشگران، نیاز به برنامه ریزی های جامعی جهت مقابله با بحران های احتمالی در این مکان ها بیشتر احساس می شود. این پژوهش توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی است که در آن با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای، معیارهای مرتبط با بحران خیزی فضاهای گردشگری استخراج و با نظر کارشناسان، بومی شده که شامل معیارهای مکان یابی، ویژگی های کالبدی، تأسیسات و نیروی انسانی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل متخصصان و کارشناسان سازمان های مرتبط با تحقیق بوده که با توجه به نامشخص بودن دقیق تعداد کارشناسان، از نمونه گیری تصادفی قابل دسترس استفاده گردیده است. برای تحلیل سؤالات تحقیق از مدل های AHP و پرومته، استفاده شده که نتایج حاکی از آن است که از بین معیارها، معیار مکان یابی نقش اول را در جهت مقابله با بحران دارد و از بین فضاها، عناصر خدماتی گردشگری مانند پارک ها و فضاهای سبز در رتبه اول و فضاهای مذهبی و تجاری در رتبه های بعدی ازنظر وضعیت مناسب در مقابل بحران ها قرار دارند. بر همین مبنا راهکارهای ساماندهی و تجهیز محورهای گردشگری و فضاهای شاخص گردشگری در محدوده بافت قدیم در جهت ارتقاء امنیت کالبدی-انسانی و ارتقاء جنبه های زیبایی شناسی این فضاها پیشنهاد می گردد.