نقد فمنیستی بوم گرای رمان جای خالی سلوچ (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

نگرش فمنیستی بوم گرا می کوشد طرح ساختارمندی از رابطه دیالکتیکی زن و طبیعت، به دست دهد. این نگرش هنوز در سرزمین ما چندان شناخته شده نیست، اما زمینه های پیدایش چنین مطالعاتی در آثار ادبی ما مشهود است. رمان جای خالی سلوچ ، نوشته محمود دولت آبادی، چون غالب آثار او، پیوندی عمیق میان انسان و طبیعت را به تصویر می کشد. بیشتر منتقدان و پژوهشگران به زمینه های اجتماعی و سیاسی این رمان پرداخته اند؛ اما اگر با نگاه فمنیستی بوم گرا به داستان نگریسته شود، پیوند زن و طبیعت که یادآور بسیاری از اسطوره هاست، در این داستان به وضوح دیده می شود. شخصیت اصلی و محوری این داستان، زنی به نام مرگان است که پیوندش با زمین و طبیعت، از یکسو یادآور بسیاری از شخصیت های اساطیری است و از دیگر سو، یگانگی او با طبیعت در جامعه روستایی، یادآور این همانی زن و طبیعت در خاطره جمعی ما از زندگی بدوی و آغازین بشر است؛ در این پژوهش، کوشش شده که با نگاه فمنیستی بوم گرا ریشه های پیوند زن و طبیعت در تصاویر و توصیف های این داستان کاویده شود.