۱.
کلید واژه ها:
سعدی آرمگاه سعدی سعدی پژوهی
در این دیباچه ضمن بررسی تاریخچه ساخت آرامگاه سعدی، نوینده از کمبرگی کارنامه سعدی پژوهی گلایه نموده و به ارائه آمار پژوهشهای سال گذشته میپردازد و اشاره میکند که: جای بسی تأسف است که در سال 1378 هیچ کتابی پیرامون زندگی و آثار شیخ منتشر نشده است و ازمیان 23 عنوان کتاب چاپ اول و 21 عنوان کتاب چاپ دوم با شمارگان 400/208 جلد بیش از 180 هزار جلد آنتجدید چاپ بخشها یا کلیات تصحیح استاد محمدعلی فروغی است که در سال 1319 برای اولین بار منتشرشد و امروز 60 سال از آن روزگار میگذرد.
۱.
کلید واژه ها:
نوگرایی سعدی تجددطلبی
این مقاله به نوگرایی و نواندیشی سعدی اشاره دارد و نویسنده عقیده دارد نوگرایی در کلام سعدی مبتنی بر نوگرایی و تجددطلبی فکری وی بوده است. سعدی هم در کلام و هم در فکر نوگرا و متجدد بوده است. سعدی در سبک نثر و نظمش تکلف گذشته را کنار نهاد و به سوی سادگی رفت. حکایات را به تناسب موضوعات، بلند و کوتاه کرد و مجموعه آثاری که او خلق کرد، نشاندهنده نوعی نواندیشی و تجددطلبی فکری است. اگر سعدی در فکر و پندار نوگرا نبود، قطعا در گفتار نمیتوانست به نوگرایی دست پیدا کند.
۲.
کلید واژه ها:
سعدی حافظ
سعدی و حافظ، دو شاعر بزرگ ایران و جهانند که در شعر فارسی عصر خویش و همه دورانها، تاثیری همیشگی، پایدار و همه جانبه داشتهاند و لطف و ذوق ایرانی و معنای شعر ناب فارسی و وسعت نفوذ شعر را در جامعه و پیوند شعر و زندگی را در سخن خورشیدی خود، جاودانه به تماشا گذاشتهاند. بیآنکه بتوان فضل تقدم و راهگشایی دورانساز سعدی را فراموش کرد، این مقاله سعی دارد که سعدی و حافظ را در همانندیها و تفاوتهای دورانی، شیوههای هنری و فکری آنان بهتر معرفی کند.
۳.
کلید واژه ها:
فرهنگ سعدی منابع سعدی
نویسنده این مقاله عقیده دارد که سعدی از سرچشمههای مختلف سیراب شده است تا بعدها توانسته اندیشه خود را به صورت گلستان و بوستان عرضه کند. در آثار سعدی، نشانههای فرهنگ زرتشتی، فرهنگ مسیحی و تصوف و به ویژه فرهنگ اسلامی به دفعات و به صورت استفاده از قرآن و احادیث مشاهده میشود. هدف این مقاله این است که منابعی که سعدی از آنها استفاده نموده را معرفی نماید و در نتیجهگیری نیز نویسنده بیان میکند که آنچه فرهنگ را بارور میکند، این است که فرهنگ بتواند از فرهنگهای دیگر هم متاثر بشود و فرهنگ یک بعدی و یکسویی نباشد و سعدی نمونه کاملی از این فرهنگ است.
۴.
کلید واژه ها:
مولوی سعدی زبان فارسی زبان معیار
این مقاله به بررسی زبان فارسی نوین که بعد از اسلام در ایران شکل گرفت و سعدی به عنوان یکی از گویندگان این زبان ، میپردازد. نویسنده مقاله زبان سعدی را بر اساس شواهد شعری و یافتههای خود و در مقایسه با شاعرانی چون مولانا، زبانی معیار و به دور از کاربردهای حوزهای میداند و اشاره میکند واژههایی که سعدی استفاده کرده از مقوله واژههای کم کاربرد یا نادر نیستند و به طور مکرر استفاده شدهاند.
۵.
کلید واژه ها:
تساهل سعدی تحرک
نویسنده این مقاله در رابطه با تساهل و تحرک سعدی بر اساس شواهد و نمونههای شعری وی بحث میکند و ارتباطی میان آن دو می یابد. وی تساهل سعدی را بیشتر زاده تحرک او میداند و بدین ترتیب صفت تحرک سعدی را فرع و تساهل را اصل میداند.
۶.
کلید واژه ها:
زیبایی سعدی دشواری
این مقاله به نقاط مثبت و منفی شعر سعدی پرداخته است. منظور از فراخی شگرفیها، نغزیها و زیباییهای سخن سعدی است که سعدی را به آن پایگاه بلند در پهنه ادب و فرهنگ ایران و حتی جهان رسانیده است. منظور از تنگنا نیز پیچش و تاریکی و دشواری است که گاه در سخن سعدی یافت میشود و مقصود بیتهایی است که با وجود سادگی واژگان و زبانشناسی اما معنای بیتها به آسانی مشخص نمیشود زیرا ساختار نحوی آنها پیچیده و درهم است.
۷.
کلید واژه ها:
سعدی غزل سرایی حکایت پردازی
نویسنده این مقاله، هنر سعدی را در غزلسرایی و حکایتپردازی میداند و در این مقاله به نقد و بررسی نظریات مختلفی که نویسندگان ایرانی و خارجی در مورد سعدی و آثارش در کتابهای خود ارائه دادهاند، میپردازد. یکی از کتابهایی که وی در مقاله حاضر به نقد آن مینشیند، کتاب مگر این پنج روزه.... (سعدی آخرالزمان) است.
۸.
کلید واژه ها:
مرثیه سعدی زبانشناسی
در این مقاله به کارکردهای مختلف زبان پرداخته شده؛ نصیحتهای افراطی و بعضی از موعظههای جهت دار و نیز امر و نهی و تجویز، نمونههای کارکرد زبانیاند اما سعدی که حالات روحی مخاطب را میشناسد در چنین جایگاههایی به جای آنکه به مخاطب دستور بدهد و در کار او باید و نباید بیاورد، از فرصت استفاده میکند تا به او آموزش دهد و نتایج حاصل از به کار بستن پند را به او بنمایاند و در واقع از کارکرد اطلاعاتی زبان بهره میگیرد.
۹.
کلید واژه ها:
قدرت حکومت حاکمیت سعدی
قدرت در مفهوم روشن کلمه به معنی سازمان منسجم و به هم پیوسته کارآمدی است که ما از آن به عنوان نهاد حکومت یاد میکنیم. حکومت و حاکمیت و مجموعه عناصری که آن را به وجود میآورند، سابقهای بس قدیم در ایران دارد که تا زمان سعدی حالت جاافتادگی و استواری و استحکام را عرضه میکند و در حقیقت سعدی با پدیدهای مواجه است که این پدیده، جادههای صاف نشده و همواری تا زمان او دارد و به خصوص از این گرفتاری برخوردار است که مجموعه انتظارات آرمانی یک جامعه را در خود جمع نکرده و انعکاس درست و دقیقی از آن چیزی که از قدرت میطلبیم در مفهوم حاکمیت مطلقی که در آن روزگار بوده، عرضه نمیکند و به همین دلیل دشواری کار سعدی در این است که بتواند با این سازمان به ظاهر صریح و بیتکلف با چهرهای خشن و زبر و محکم و بدون هیچ تکلفی برخورد کند.
۱۰.
کلید واژه ها:
سعدی سلغریان اتابکان تخلص سعدی
سعدی شاعر عصر سلغریان (اتابکان فارس) است و با هشت تن از فرمانروایان این دودمان معاصر و بلکه معشر بوده است. از جمله این هشت تن اتابک سعد پسر زنگی است که سعد اول به شمار میآید. دیگری سعد پسر ابوبکر پسر سعد زنگی است که نوه سعد اول است و سعد دوم محسوب میگردد. از آنجا که عنوان و تخلص سعدی محل بحث و گفتگو میان محققان بوده و بعضی بر این باور هستند که شاعر پرآوازه شیرازی به دلیل ارادت و علاقه به سلغریان از یکی از دو سعد یعنی سعد اول یا دوم تخلص خود را گرفته است. این مقاله در صدد است تا از منظر رابطه سعدی با سلغریان این نکته را بررسی کند و در این راستا تلاش خواهد کرد تا مناسبات درونی سلغری را نیز مورد موشکافی قرار دهد.
۱۱.
کلید واژه ها:
مدح سعدی غزل سعدی مدیحه پردازی
این مقاله به بررسی مدیحههای سعدی در غزلیات وی میپردازد. آمیختن مدح ضمن غزل به تنوع مضمونی غزل سعدی کمک کرده است. سعدی 12 غزل دارد که صریحا مدحی است یعنی ممدوحان در آن به صراحت آمده است و با غزلی دیگر که تهنیتنامه عید رمضان است اگر به آن اضافه شود مجموعا 13 غزل مدحی میشود.
۱۲.
کلید واژه ها:
سعدی غزل سعدی بهترین غزل سعدی
نویسنده در این مقاله سعی در یافتن بهترین غزل سعدی دارد. هرچند نویسنده امر انتخاب بهترین غزل از بین غزلهای سعدی را با توجه به زیبایی اغلب غزلهای سعدی کاری سخت میداند ولی با ویژگیهایی که برای غزل خوب بودن برمی شمارد، تعدادی غزل از بین غزلهای سعدی را انتخاب نموده و آنها را جزو بهترینهای غزل سعدی قرار میدهد.
۱۳.
کلید واژه ها:
سعدی زندگینامه سعدی نقد سعدی
کتاب مگر این پنج روزه نوشته ناصر پورپیرار است . این کتاب زندگینامه و نقد آثار سعدی است که با تمام آنچه که قبلا درمورد سعدی نوشته شده ، متفاوت است. وی در این کتاب نظریاتی در مورد سعدی ارائه داده است که مخالفت بسیاری از صاحبنظران و سعدی دوستان و سعدی پژوهان را در پی داشت و نقدهایی بر آن کتاب نوشته شد. این مقاله نیز یکی از آن نقدهایی است که برای کتاب نوشته شده و به گونهای از سعدی دفاع نموده است.
۱۴.
کلید واژه ها:
سعدی نقد سعدی
نویسنده این مقاله همان نویسنده کتاب مگر این پنج روزه. است. وی پاسخی به نقدی داده که در مقاله پیش ارائه شده و آنها را درست ندانسته و باز بر نظریات خود پافشاری نموده و نظریاتی را که در نقد قبلی ارائه شده است را به کل رد نموده است.
۱۵.
کلید واژه ها:
سعدی نقد سعدی
در این مقاله باز شاهد پاسخ منتقد کتاب مگر این پنج روزه.. هستیم که در جواب مقاله «جولان سرخوشانه در جهان قدیم» آقای ناصر پورپیرار نوشته شده است.
