الگوی رفتاری تیپ A

زمینه و هدف: افراد تیپ A به سبب جهان بینی خاصی که دارند به احتمال بیشتری دست خوش مشکلات شغلی می شوند. هدف از پژوهش حاضر اثربخشی درمان مدیریت استرس به شیوه ی شناختی- رفتاری بر الگوی رفتاری تیپ A در کارکنان یک شرکت صنعتی بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی می باشد. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه کارکنان یک شرکت صنعتی بود که در سال 1390 عضو این شرکت بودند، از میان کارکنان این شرکت 500 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند و بر اساس پرسشنامه تیپ شخصیتی A مورد بررسی قرار گرفتند و از بین افرادی که در این پرسشنامه، نمره ی آنان بالاتر از یک انحراف معیار از میانگین بود، به طور تصادفی تعداد 30 نفر انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. سپس به گروه آزمایش 10 جلسه مدیریت استرس به شیوه ی شناختی-رفتاری آموزش داده شد. پس از اعمال مداخله آزمایشی داده های حاصل از پژوهش با استفاده از روش تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه آزمایش و گواه بعد از اجرای مدیریت استرس تفاوت معنی داری در الگوی رفتاری تیپ A وجود دارد. همچنین بین دو گروه از لحاظ تیپ A مرضی و تیپ A غیر مرضی پس از اعمال مدیریت استرس تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: آموزش مدیریت استرس به شیوه ی شناختی- رفتاری بر الگوهای رفتاری تیپ A مؤثر می باشد و از این طریق می توان مشکلات روان شناختی و شغلی مربوط به این تیپ شخصیتی در کارکنان را کاهش داد.

مقدمه: هر سال با افزایش چشمگیر بزه کاری نوجوانان در بسیاری از کشورها و ایران روبه رو هستیم که پیامدهای روان شناختی منفی برای این قشر به دنبال دارد، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر الگوی رفتاری تیپ A، شادکامی و احساس تنهایی در نوجوانان ساکن کانون اصلاح و تربیت انجام شده است.روش: روش پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان پسر ساکن کانون اصلاح و تربیت شهر تبریز در سال 96 بود. تعداد 30 نوجوان به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. پروتکل درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به صورت مداخله 8 جلسه-ای در مدت 2 ماه اجرا گردید. و پرسشنامه های تیپ شخصیتی A، شادکامی آکسفورد و احساس تنهایی آشر قبل و بعد از مداخله در هر دو گروه تکمیل گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-22 و آزمون های آمار توصیفی و تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند.نتایج: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین نمرات میانگین پس آزمون دو گروه در مؤلفه های الگوی رفتاری تیپ A (آزمایش، 93/28، کنترل، 45)، شادکامی (آزمایش، 68، کنترل، 7/32) و احساس تنهایی (آزمایش، 2/46، کنترل، 2/53) تفاوت معنادار وجود دارد (05/0>p).نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند میزان شادکامی را در میان نوجوانان ساکن کانون اصلاح و تربیت افزایش و میزان الگوی رفتاری تیپ A و احساس تنهایی را کاهش دهد، بنابراین می توان از این روش درمانی در کنار سایر مداخلات استفاده کرد.

در پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه ی شناختی- رفتاری بر الگوهای رفتاری تیپ  Aو استرس شغلی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه کارکنانیکشرکت صنعنتی بود که تعداد 500 نفر از آنها (حدود 10 درصد کل جامعه) به صورت تصادفی انتخاب شدند و بر اساس پرسشنامه تیپ شخصیتی A مورد بررسی قرار گرفتند و از بین افرادی که در این پرسشنامه، نمره ی آنان بالاتر از یک انحراف معیار از میانگین بود، به طور تصادفی تعداد 30 نفر انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. ابتدا در دو گروه پیش آزمون دو پرسشنامه تیپA  و استرس شغلی اجرا شد و سپس به گروه آزمایش 10 جلسه مدیریت استرس به شیوه ی شناختی- رفتاری آموزش داده شد. پس از اعمال مداخله آزمایشی، بار دیگر از طریق پرسشنامه های الگوهای رفتاری تیپA  و استرس شغلی، گروه آزمایش و گواه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که آموزش مدیریت استرس به شیوه ی شناختی- رفتاری در اصلاح الگوهای رفتاری تیپA  و کاهش استرس شغلی در کارکنان شرکت صنعتی مؤثر بوده است.