معنای تأکیدی و تقابلی

در دستور نقش گرای نظام­مند هالیدی از سه فرانقش سخن به میان می­آید که سه لایة معنایی را برای هر بند زبان تبیین می­کنند و توجه به آن ها در فرایند ترجمه می­تواند در انتقال دقیق معنای زبان مبدا به مقصد راهگشا باشد. با توجه به اهمیت بنیادین انتقال معنی در فرایند ترجمه، به ویژه آن معانی که فراتر از معنای گزاره­ای پاره­گفتارهای زبانی هستند، در این مقاله تحولات معنایی و ساخت اطلاع ساخت­های موسوم به آغازگرهای اسنادی­شده در فرایند ترجمه از انگلیسی به فارسی، بر پایة دستور نقش گرای نظام­مند هالیدی، بررسی شده است. بررسی داده­های پژوهش نشان می­دهد که در معنای اندیشگانی، میان­فردی، متنی و همچنین ساخت اطلاع بسیاری از ساخت­های آغازگر اسنادی­شدة ترجمه­شدة تحولاتی روی داده است­ که این باعث از دست رفتن بخش مهمی از معنا شده است. این در حالی است که در صورت آگاهی به وجود لایه­های معنایی مختلف در یک بند و ساخت اطلاع آن (یعنی چگونگی جریان یافتن اطلاع نو و کهنه در یک پاره­گفتار) بسیاری از آن ها قابل اجتناب هستند و در نتیجه می­توان معنا را با وفاداری بیشتری به زبان مقصد انتقال داد.