قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن

هدف: بررسی وضعیت توصیف منابع اینترنتی در آر.دی.اِِی. و شناسایی رویکرد قواعد انگلوامریکن در توصیف این منابع روش/ رویکرد پژوهش: مقایسه ای (تطبیقی)؛ جامعه پژوهش، ناحیه های توصیف فصل 1، فصل 9 و فصل 12 آخرین ویرایش قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن (ویراست سال 2002، روزآمدشده در سال 2004) و عناصر توصیف فصل 1 - 7 قواعد آر.دی.اِِی. است. یافته ها: در مورد عنوان کامل میان قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن و قواعد آر.دی.اِی. تفاوت وجود ندارد. سه عنصر (نوع رسانه، نوع محمل و نوع محتوا) در قواعد آر.دی.اِِی.، جایگزین شناسه عمومی ماده در قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن شده است. در مورد شرح مسئولیت، شرح ویرایش، اندازه، محل نشر، نام ناشر، تاریخ نشر، فروست و یادداشت میان قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن و قواعد آر.دی.اِِی. تفاوت نگارشی وجود دارد. عناصر شرایط دسترسی، محدودیت های دسترسی، محدودیت های استفاده، ملزومات سامانه، خلاصه سازی محتوا، زبان محتوا، اطلاعات تماس و نشانی اینترنتی عناصر جدید فهرستنویسی در قواعد آر.دی.اِی. هستند. نتیجه گیری: میزان انطباق ناحیه های توصیف منابع اینترنتی در انگلوامریکن در مقایسه با عناصر توصیف منابع اینترنتی در آر.دی.اِی.، 87/71 درصد است.

هدف: به کارگیری آر.دی.ای. با توجه به محیط و منابع اطلاعاتی جدید، ضرورتی انکارناپذیر است. این امر در صورتی به درستی محقق خواهد شد که پیشینه های کتابشناختی کم اشکال و بستر مناسبی از نظر فنی فراهم باشد. پیشینه های کتابشناختی فارسی که سالها با استفاده از قواعد انگلوامریکن فهرست نویسی شده اند، اکنون برای رویارویی با آر.دی.ای. نیازمند بررسی هستند تا با استفاده از این شناخت، برنامه ریزی هدفمند صورت پذیرد. از این رو، هدف این پژوهش شناسایی وضعیت پیشینه های کتابشناختی موجود در کتابشناسی ملی ایران، به منظور بررسی به کارگیری قواعد توصیف و دسترسی (آر.دی.ای.) است. روش: روش پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی است که به صورت تطبیقی انجام شده است. به منظور ارزیابی وضعیت کنونی پیشینه های کتابشناختی موجود در کتابشناسی ملی ایران در قالب نرم افزار رسا و سنجش میزان تطبیق آنها با آر.دی.ای، از سیاهه وارسی استفاده شده است. به این منظور، در این پژوهش 1794 فیلد در قالب 111 پیشینه کتابشناختی فارسی در موضوع تاریخ ایران که در دو سال 1386 و 1390 فهرست نویسی شده اند، بررسی شد. یافته ها: نتایج این پژوهش، انطباق بیش از 88% از داده های مندرج در فیلدهای پیشینه های کتابشناختی مورد بررسی با آر.دی.ای. را نشان داد. همچنین، بیشترین اِشکالهای شناسایی شده برای این پیشینه ها به اِشکال انطباق نداشتن با آر.دی.ای. با 07/47% در پیشینه ها و 20/11% از فیلدها و پس از آن به ترتیب اِشکال عدم ورود اطلاعات با 38/31% در پیشینه ها و 46/7% از فیلدها، درج نشدن اطلاعات در فیلدهای درست با 41/12% در پیشینه ها و 95/2% از فیلدها، اِشکال فهرستنویسی با 15/5% در پیشینه ها و 22/1% از فیلدها و اِشکال تایپی و املایی با 98/3% در پیشینه ها و 94/0% از فیلدها مربوط می شود. مقایسه میان اِشکالهای شناسایی شده نشان داد فراوانی تمامی اِشکالها به جز تفاوت با آر.دی.ای. در سال 1386 بیشتر از سال 1390 است. از دستاوردهای این پژوهش، جدول تطبیقی مارک ایران- آر.دی.ای. است که برای کنترل پیشینه های کتابشناختی از آن استفاده شد. با استفاده از نتایج این پژوهش، زمینه مناسب برای برنامه ریزی به منظور به کارگیری آر.دی.ای. فراهم می شود. انجام چنین پژوهشهایی از سوی کمیته راهبردی آر.دی.ای. توصیه شده و نتایج حاصل از آن برای همکاریهای بین المللی در این زمینه سودمند خواهد بود.

هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان انطباق فهرست برگه های فیپای کتابخانه ملّی با قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن، فهرست مستند اسامی مشاهیر و مؤلفان، سرعنوان های موضوعی فارسی، و رده بندی های کتابخانه کنگره و دهدهی دیویی انجام شده است. روش : روش پژوهش پیمایشی و از نوع تحلیل محتواست. برای گردآوری داده ها از یک سیاهه وارسی محقق ساخته و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی شامل فراوانی و درصد، استفاده شده است. یافته ها : تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد 100% فهرست برگه های فیپای کتابخانه ملّی اشتباه است، اما چون بیشتر فهرست برگه ها فقط دارای اشتباهات ISBN(100%) و توصیف مادی (75/51%) هستند، وضعیت فهرست نویسی کتابخانه ملّی در سطح مطلوبی ارزیابی می شود. همچنین، کتابخانه ملّی در رعایت قوانین مربوط به نشانه گذاری ISBDتا حدودی موفق بوده است چون تنها 71/37% فهرست برگه ها دارای اشتباهات نشانه گذاری ISBDبودند و میزان اشتباهات تایپی فهرست برگه ها نیز حدود 57/6% بود. نتیجه گیری : اشتباهات موجود در فهرست برگه های فیپای کتابخانه ملّی عبارتند از: 1. اشتباهات مربوط به رعایت نکردن قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن، سرعنوان های موضوعی فارسی، فهرست مستند اسامی مشاهیر و مؤلفان، رده بندی های کتابخانه کنگره و دهدهی دیویی و نشانه های مؤلف و عنوان 2. اشتباهات ISBD3. اشتباهات تایپی.