سرفصل درسی

درس «تفسیر موضوعی قرآن کریم» یکی از دروس معارف اسلامی است که دانشجویان دوره کارشناسی همه رشته های تحصیلی می گذرانند. طراحی سرفصل مناسب برای این درس نقش موثری در تحقق هدف آن دارد و باید با نیازها و ویژگی های دانشجویان تناسب داشته باشد. این پژوهش به دنبال طراحی سرفصل درس تفسیر موضوعی قرآن متناسب با دانشجویان رشته های هنری است. دانشجویان این رشته دارای ویژگی های اختصاصی هستند که آنها را از سایر دانشجویان متمایز می سازد. این پژوهش با استفاده از نرم افزار spss داده های جمع آوری شده از دانشجویان و استادان مورد تجزیه و تحلیل و توصیف قرار گرفته است. موضوعات قرآنی دارای اولویت براساس جمع بندی دیدگاه استادان و دانشجویان برای سرفصل درس «تفسیر موضوعی قرآن کریم» عبارت است از: عشق و محبت، رابطه انسان با دیگران، معنای زندگی، هنر و زیبایی شناسی در قرآن، زیبایی های قرآن، آیاتی از قرآن با بیان تصویری و مباحث فقهی هنر.

سرفصل درسی به عنوان راهنما و تعیین کننده ی خط مشی هر درس، در کنار راهبردها، فنون و روش های تدریس، نقش مهمی در رسیدن به اهداف و شایستگی های هر درس ایفامی کند. نگارش خلاق یکی از دروس عمومی مختص دانشگاه فرهنگیان است که با هدف ایجاد توانایی نگارش روان و خلاقانه، در برنامه ی درسی این دانشگاه گنجانده شده است و انتظار می رود سرفصلی که برای این درس طراحی شده است، فراگیران را به سمت نگارش خلاقانه هدایت کند. پژوهش حاضر با انتقاد از سرفصل موجود و تاکید بر نارسایی آن برای دست یافتن به اهداف این درس، بر این باور است با برخی تغییرات جزیی به خصوص در بودجه بندی مباحث سرفصل موجود و تاکید بر سطوح بالای یادگیری، می توان هم توانمندی فراگیران را در خلق ژانرهای خلاق نگارش افزایش داد و هم خلاقیت نگارشی را به طور کلی در آن ها بالابرد. جامعه ی آماری پژوهش حاضر، دانشجومعلمان رشته ی علوم تربیتی وروردی 97 دانشگاه فرهنگیان مازندران و نمونه ی آماری سه گروه همگن شده از بین 9 گروه دانشجویان این رشته است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است و با روش شبه آزمایشی به مقایسه ی دو گروه آزمایش که با تغییراتی در سرفصل آموزش دیدند با گروه کنترل که دقیقا مطابق سرفصل به آن ها آموزش داده شد، پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد: نمرات گروه آزمایش هم در نگارش انواع ادبی خلاقانه و هم در تک تک عناصر خلاقیت به نحو چشمگیری نسبت به گروه کنترل بهبود داشته است و این امر بر ضرورت تغییر یا بازبینی سرفصل موجود تاکید دارد.

آموزش شهرسازی شامل سه مؤلفه اصلی است: دانش، مهارتها، و ارزشها. تأکید تحقیق حاضر بر ارزیابی دانش شهرسازی با مقایسه سرفصل درسی مقطع کارشناسی شهرسازی در ایران با 10 دانشگاه برتر در کشورهای مختلف است. در این مقاله ابتدا دانش موردنیاز برای آموزش در رشته شهرسازی معرفی شده است و سپس سطح اهمیت هر درس در ایران با اهمیت درس در سطح جهان مقایسه شده است. برای تعیین اهمیت هر درس در ایران از روش نظرسنجی استفاده شده و 312 پرسش نامه را سه گروه از دانشجویان، دانش آموختگان، و استادان رشته شهرسازی تکمیل کرده اند. برای تعیین سطح اهمیت هر درس در مقیاس جهانی با استفاده از جستو جوی اینترنتی و مراجعه به وبگاه 10 دانشگاه مختلف مشخص شده که هر درس در چند دانشگاه تدریس می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که دروس اساسی مستخرج از مبانی نظری عمدتاً در دانشگاههای جهان تدریس می شود. عمده این دروس در سرفصل درسی مقطع کارشناسی شهرسازی در ایران نیز وجود دارد. دو تفاوت عمده تأکید بر درس محیط زیست و مباحث اجتماعی است که در ایران اهمیت کمتری دارد، درصورتی که در همه دانشگاههای بررسی شده تدریس می شود که این تفاوت می تواند از غلبه نگاه فنی در ایران در مقابل نگاه اجتماعی وزیست محیطی در سطح جهانی ناشی شود.

هدف: علم معماری اسلامی، مجموعه گزاره های نظام مندی است که باید بر اساس نظریه های مختلف در حوزه معماری اسلامی شکل بگیرد. امروزه پژوهشگران در حوزه تولید علم معماری اسلامی، در گام اول؛ یعنی تولید نظریه قرار دارند که اولین رکن فرایند در حوزه تولید علم است. لذا نظام آموزش عالی کشور بایستی بستر و ظرفیتی را فراهم کند که سازوکار نظریه پردازی در دانشگاهها، نظام مند شود و در مسیر درست قرار گیرد. به نظر می رسد اصلاح سرفصلهای آموزشی مبتنی بر رویکردهای تولید نظریه در علوم انسانی در تحقق این امر مفید باشند. پژوهش حاضر با بهره گیری از رویکرد فلسفه مضاف(نظریه دیده بانی)، به بازنگری سرفصل آموزشی معماری دوره کارشناسی به منظور ایجاد ظرفیت نظریه پردازی پرداخته است. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است. یافته ها: پژوهش حاضر، طبقه بندی دروس نظری معماری را به دو رویکرد تاریخی و منطقی و جداسازی علم معماری را از اثر معماری، ضروری دانسته است. نتیجه گیری: برقراری ارتباط بین دو رویکرد مذکور به عنوان هدف اصلی دروس نظری توانسته است بستر نظریه پردازی را برای دانشجویان فراهم سازد.