انس با خدا

این درس شرحی است بر مناجات محبین امام سجاد علیه السلام. «محبت» به مفهوم خواستنی و دوست داشتنی به کار می رود و از آثار آن دلدادگی، شیفتگی، دلبستگی و شیدایی است. محبت همواره با لذت در محبوب و تقریب و نزدیکی به او همراه است. یعنی دوستی و محبت زمانی محقق می شود که لذتی از جانب محبوب به محب برسد. بالاترین لذت ها در محبت به خداست. اگر کسی شیرینی محبت خداوند را چشید و از لذت محبت او سرشار گردید، هرگز سراغ جایگزینی برای وی نمی رود؛ یعنی اگر کسی به قرب الهی بار یافت، لحظه ای از قرب الهی خارج نمی شود. راه رسیدن به محبت خدا، یاد او و یاد نعمت های بی منت اوست. همچنین با افزایش معرفت انسان به خدا، محبتش نیز به او زیاد می شود.

این متن شرح و بررسی صفات و نشانه های مؤمن راستین و شیعة واقعی و پرهیزکار در کلام امیرمؤمنان علی علیه السلام است. آن حضرت یکی دیگر از نشانه های مؤمنان را این گونه معرفی می کنند: «إِنْ کَانَ بَیْنَ الْغَافِلِینَ کُتِبَ فِی الذَّاکِرِینَ وَ إِنْ کَانَ مَعَ الذَّاکِرِینَ لَمْ یُکْتَبْ مِنَ الْغَافِلِینَ»؛ اگر در جمع غافلان قرار گیرد، نامش در گروه یادآوران خدا ثبت می شود و اگر در جمع یادآوران خدا باشد، راه غفلت نپوید و نامش در گروه غافلان نوشته نمی شود. این ویژگی در فرازهای پیشین خطبه با تعابیر دیگری نیز بیان شده است. اینها همگی دلالت می کنند که شیعة واقعی، همواره به یاد خداست و بر آن تأکید می کنند. ازجمله راه کارهای یادکرد خدا، ارتباط با او و آخرت و نیز توجه پیوسته و مستمر مؤمنان راستین به خدای متعال است.

هدف : هدف از این مطالعه، شناسایی مؤلفه های انگیزه بخش دعای افتتاح بر انس دانشجویان با خدا بود. روش : در این پژوهش روش نمونه گیری تصادفی و جامعه آماری شامل دانشجویان دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه فرهنگیان شهر تهران به تعداد 1925 نفر بود که بر اساس فرمول کوکران، 320 دانشجو به عنوان نمونه انتخاب شدند. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر اجرا، آمیخته(کیفی و کمّی) بود. به منظور گردآوری داده ها در بخش کیفی، متن دعای افتتاح، مطالعه و سپس از طریق کدگذاری باز و محوری، مؤلفه های مؤثر بر انس با خدا شناسایی شد. بر اساس مؤلفه های استخراج شده، پرسشنامه محقق ساخته 13 گویه ای با طیف پنج ارزشی لیکرت تدوین شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه توسط اساتید صاحب نظر تأیید شد. پایایی پرسشنامه، 90/0 آلفای کرونباخ محاسبه شد. در بخش کمّی، برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از مجموعه آمار توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزار اس.پی.اس.اس و آر-26 استفاده شد. یافته ها : نتایج تحقیق نشان داد که مؤلفه های مستخرج از دعای افتتاح(عناصر معرفتی، معنوی و اخلاقی) تأثیر بسزایی بر انس دانشجویان با خدا دارد. نتیجه گیری : به دست اندرکاران تعلیم وتربیت توصیه می شود که توجه دانشجویان را به مضامین اصلی دعاها از جمله دعای افتتاح که مملو از مؤلفه های مؤثر بر انس با خداست، جلب کنند و از قرائت صِرف آن بپرهیزند.