ساختار رقابت بازار محصول

هدف پژوهش حاضر، پاسخ به این سؤال است که آیا رقابت در بازار محصول (در سطح صنعت) می تواند میزان تأثیر اهرم مالی بر عملکرد را تغییر دهد. به عبارتی دیگر آیا تغییر میزان رقابت در بازار محصول می تواند میزان تأثیر اهرم مالی بر عملکرد را تشدید کرده یا از آن بکاهد. به این منظور 133 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (در 6 صنعت) برای دوره زمانی 1390-1385 مورد بررسی قرار گرفت و جهت آزمون فرضیه های پژوهش، از رگرسیون با داده های ترکیبی، آزمون چاو و هاسمن استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که اهرم مالی دارای تأثیر U شکل بر عملکرد است. سطح رقابت تأثیر مثبت و معنادار بر عملکرد دارد و این تأثیر با توجه به سطوح مختلف اهرم مالی تغییر می کند، به گونه ای که با افزایش اهرم مالی، سطح رقابت تأثیر فزاینده تری را بر عملکرد می گذارد و با کاهش آن، این تأثیر کمتر می شود. همچنین از نتایج مهم پژوهش این بود که تأثیر اهرم مالی بر عملکرد نیز تحت تأثیر سطح رقابت قرار می گیرد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که با افزایش سطح رقابت، تأثیر اهرم مالی بر عملکرد بیشتر و با کاهش آن، این تأثیر کمتر می شود. از دیگر نتایج مهم پژوهش نیز می توان به این اشاره کرد که اگر شرکت ها اهرمی باشند، در بازار رقابتی عملکرد بهتری نسبت به بازار متمرکز بدست خواهند آورد.

هدف اصلی این مطالعه، ارزیابی تأثیر رقابت در بازار محصول بر کیفیت سود صنایع همگن و غیر همگن شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه آماری پژوهش ۲۴۵ شرکت فعال سال های 1397-۱۳۸۶ است. نمونه آماری بر مبنای رقابت بازار محصول و همگن بودن به دو گروه تقسیم شده اند. جهت آزمون فرضیه ها، با توجه به نتایج آزمون های هاسمن و بروش- پاگان و وجود خودهمبستگی سریالی، مدل داده های ترکیبی با اثرات تصادفی انتخاب و برای تخمین از روش تعمیم یافته داده های ادغام شده PGLM استفاده گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن است که هر چه تمرکز در بازار محصول بیشتر باشد، کیفیت سود کمتر خواهد شد. همچنین شرکت هایی که در صنایع متمرکز اما در محیط همگن رقابت می کنند، نسبت به شرکت هایی که در صنایع متمرکز و محیط ناهمگن رقابت می کنند، رقابتی تر هستند و نسبت به شرکت هایی که در یک محیط ناهمگن رقابت می کنند، سطح کیفیت سود بالاتری دارند.