ادراک رفتار والدین

ادراک منفی از رفتار والدین، ساختارهای شناختی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد و او را مستعد ابتلا به آسیب های روانشناختی می سازد، هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی طرحواره های ناکارآمد اولیه در ارتباط بین ادراک رفتار والدینی با افسردگی و اضطراببود.روش پژوهش توصیفی بود، جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان عادی و دانشجویان مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشگاه بوعلی سینای شهر همدان در سال 1392 بود. در این پژوهش از دو نمونه بالینی و غیربالینی استفاده شد، نمونه بالینی شامل 69 نفر و نمونه غیربالینی 134 نفر بود. جهت انتخاب نمونه بالینی از روش نمونه گیری در دسترس و برای نمونه غیربالینی از خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. در این پژوهش از سه پرسشنامه ارتباط والدینی پارکر، آزمون SCL-90-R فرم کوتاه طرحواره یانگ استفاده شد. داده ها با استفاده از رگرسیون چندمتغیره تحلیل شدند.نتایج پژوهش حاکی از نقش میانجی طرحواره های ناکارآمد اولیه در ارتباط ادراک رفتار والدین و افسردگی و اضطراب بود و طرحواره های ناکارآمد محرومیت هیجانی، بیگانگی اجتماعی، آسیب پذیری نسبت به ضرر، وابستگی/ بی کفایتی و بازداری هیجانی بیش از سایر طرحواره ها میانجی ارتباط ادراک رفتار والدین با افسردگی و اضطراببودند. یافته ها نشان داد رفتارهای نامناسب والدین (مراقبت ضعیف و محافظت بیش از حد) با شکل گیری آسیب پذیری شناختی و روانی در فرزندان نقش بسزایی دارد،بنابراین تعیین نقش میانجی طرحواره های ناکارآمد اولیه بین ادراک رفتار والدین و آسیب های روانشناختی در پیشگیری و درمان اختلالات روانی می تواند مفید باشد.

پژوهش حاضر، با هدف مقایسه رفتارهای یادگیری، جو روانی اجتماعی کلاس و ادراک رفتار والدین در دانش آموزان با وجدان تحصیلی بالا و پایین صورت گرفت. روش پژوهش داده ها از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه ی آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر در بالای ۱۶ سال مقطع متوسطه منطقه ۵ شهر تهران در سال ۱۳۹۵ بود. نمونه آماری شامل ۸۰ نفر که دانش آموزان وجدان تحصیلی بالا (۴۰ نفر) و دانش آموزان وجدان تحصیلی پایین (۴۰ نفر) بودند که بر اساس نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار اندازه گیری پژوهش پرسشنامه های رفتارهای یادگیری مک درموت (۱۹۹۹)، جو روانی اجتماعی فریزر و همکاران (۱۹۹۵)، ادراک رفتار والدین پارکر و همکاران (۱۹۷۹) و وجدان تحصیلی مک ایلروی و بانتینگ (۲۰۰۲) بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار spss19 در دو در بخش توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس چند متغیری (مانوا)) انجام پذیرفت. یافته ها نشان دادند که بین میانگین رفتارهای یادگیری و مولفه های آن "انگیزه شایستگی"، "نگرش نسبت به یادگیری"، "توجه  و پشتکار" و "راهبرد انعطاف پذیر" در دانش آموزان دارای وجدان تحصیلی بالا و پایین تفاوت وجود دارد بود. و بین میانگین جو روانی اجتماعی کلاس و مولفه های آن "اصطکاک"، "همبستگی"، "انضباط"، "رقابت" در دانش آموزان دارای وجدان تحصیلی بالا و پایین تفاوت وجود دارد. همچنین بین ادراک رفتار والدین و مولفه های آن "مراقبت"، "حمایت کننده در دانش آموزان دارای وجدان تحصیلی بالا و پایین تفاوت معناداری وجود دارد. لذا این نتایج، تلویحات مهمی در زمینه برنامه ریزی، آموزش و ارتقای بهداشت روانی دانش آموزان دارد.

هدف از انجام پژوهش حاضر، پیش بینی سازگاری اجتماعی بر اساس ترس از ارزیابی منفی و ادراک رفتار والدین در کودکان با اختلال یادگیری است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کودکان مقاطع سوم تا پنجم ابتدایی با اختلال یادگیری شهر تهران در سال تحصیلی 1402-1401 بود که تعداد 90 نفر از آن ها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه های سازگاری اجتماعی دخانچی (1377)، ادراک رفتار والدینی پارکر و همکاران (1979) و ترس از ارزیابی منفی لیری (1983) بود که از اعتبار و پایایی قابل قبولی برخوردار بودند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار استنباطی ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره با استفاده از نرم افزار SPSS-23 بهره برده شد. نتایج نشان داد که بین سازگاری اجتماعی و ترس از ارزیابی منفی؛ و بین سازگاری اجتماعی و ادراک رفتار والدین در کودکان با اختلال یادگیری رابطه وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل آماری حاکی از آن بود که ترس از ارزیابی منفی و ادراک رفتار والدین، پیش بینی کننده ی سازگاری اجتماعی کودکان با اختلال یادگیری هستند.