استراتژی نگهداری و تعمیرات

امروزه شرکت ها پذیرفته اند که نگهداری و تعمیرات یک عنصر تجاری سود آور است و بنابراین، نقش نگهداری و تعمیرات در سیستم ها تولیدی مدرن مهم تر شده است. سیستم نگهداری و تعمیرات نقش مهمی در دستیابی به اهداف سازمانی و بهبود شاخص های قابلیت اطمینان، کاهش زمان توقف تجهیزات، کیفیت تولیدات، افزایش بهره وری، ایمنی تجهیزات و غیره ایفا می کند. در همین راستا، نگهداری و تعمیرات و استراتژی های آن از اهمیت ویژه ای در صنعت برخوردار هستند. در نتیجه هدف اصلی این پژوهش انتخاب بهترین استراتژی نگهداری و تعمیرات با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی(FA)، تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و روش ترجیح براساس تشابه با راه حل ایده آل (TOPSIS) در پالایشگاه نفت شهر ری می باشد. با توجه به اینکه متغیرهای بسیاری از قبیل ایمنی، هزینه، ارزش افزوده و ... در انتخاب یک استراتژی نگهداری و تعمیرات موثرند، در پژوهش حاضر ابتدا به کمک مرور ادبیات و نظرات کارشناسان نگهداری و تعمیرات، این متغیرها شناسایی و سپس توسط تکنیک AHP و TOPSIS به انتخاب بهترین استراتژی نگهداری و تعمیرات پرداخته شده است و سعی در ارائه پیشنهادهایی جهت بهبود سیستم نگهداری و تعمیرات پالایشگاه منتخب شده است.

در سا ل های اخیر نگهداری و تعمیرات به عنوان عامل موثر و قابل توجهی در بهبود کارکرد دستگاه ها بوده است. نگهداری و تعمیرات نقش مهمی در حفظ قابلیت اطمینان، دردسترس بودن، کیفیت تولیدات، کاهش ریسک، افزایش بازدهی، امنیت تجهیزات برعهده دارد، لذا نگهداری و تعمیرات و استراتژی های آن از جایگاه ویژه ای در صنایع برخوردار است. پژوهش های زیادی به لزوم استفاده از مجموعه های فازی در مسائل تصمیم گیری به دلیل انعطاف پذیری بالای آن اشاره نموده اند و از آنجایی که مساله انتخاب استراتژی نت نیز یک مساله با عدم قطعیت زیاد است بکارگیری عدم قطعیت فازی، اطمینان تصمیم گیری را افزایش می دهد، از این رو هدف این پژوهش ارائه یک مدل ریاضی مناسب تصمیم گیری برای ارزیابی و انتخاب استراتژی نگهداری و تعمیرات با استفاده از روش طراحی بدیهی فازی سلسله مراتبی و روش تاپسیس فازی سلسله مراتبی در شرکت صنایع هفت الماس بوده است، با توجه به اینکه معیارهای بسیاری از قبیل ارزش افزوده، ایمنی، هزینه و ... در انتخاب استراتژی نگهداری و تعمیرات موثرند، بنابراین ابتدا به کمک مرور ادبیات و نظرات کارشناسان نگهداری و تعمیرات، این متغیرها شناسایی و سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی به وزن دهی معیارها و به کمک روش طراحی بدیهی فازی سلسله مراتبی و روش تاپسیس فازی سلسله مراتبی به انتخاب بهترین استراتژی نگهداری وتعمیرات پرداخته شده است. در پایان نتایج دو روش تاپسیس فازی و طراحی بدیهی فازی برای انتخاب استراتژی نگهداری و تعمیرات مقایسه گردید که نتایج، حاکی از یکسان بودن جواب های این دو روش بود، همچنین نتایج دو مدل نشان می دهد که استراتژی نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر از اولویت برتری نسبت به سایر استراتژی ها برخوردار است

سیستم های نگهداری و تعمیرات در دستیابی به اهداف سازمان نقش حیاتی دارند. اصلی ترین هدف این سیستم ها، بهینه سازی توانایی ماشین آلات به منظور حداکثر نمودن تولید و کاهش فرسایش و خرابی آنها است. بر این اساس، یکی از دغدغه های اساسی مدیران در شرکت ها انتخاب استراتژی مناسب نت تجهیزات و ماشین آلات می باشد. این پژوهش، روشی جدید برای انتخاب استراتژی بهینه نگهداری و تعمیرات بر مبنای تحلیل شبکه ای فازی و برنامه ریزی آرمانی چند انتخابی فازی را ارائه می نماید. روش محاسبه وزن های فازی مولفه ها با روش تحلیل شبکه ای فازی توضیح داده شده است و سپس با قطعی نمودن وزن های بدست آمده و با نوشتن آرمان ها و تابع هدف و با استفاده از روش برنامه ریزی آرمانی چند انتخابی فازی استراتژی های نت اولویت بندی می گردند. در نهایت در قالب مطالعه موردی، استراتژی بهینه نت برای چهار دستگاه منتخب در شرکت صنایع پودر شیر مشهد از بین استراتژی های پیشگیرانه، مبتنی بر قابلیت اطمینان، مبتنی بر شرایط، مبتنی بر زمان، اصلاحی و طراحی مورد بررسی قرار می گیرند. در این خصوص شش معیار و سی زیر معیار با مطالعه ادبیات پیشین احصا گردیدند و پرسش نامه مقایسات زوجی بین ده نفر از خبرگان توزیع و نظرات آنها تجمیع و از آنها میانگین هندسی گرفته می شود و با رویکرد تحلیل شبکه ای فازی وزن مولفه ها محاسبه می گردد. از آنجاکه وزن معیارها از روش تحلیل شبکه ای فازی بدست آمده است، پس امتیاز کلی مساله با حل مساله چند انتخابی آرمانی فازی بدست می آید. پژوهش حاضر می تواند دیدی جامع به تصمیم سازان خصوصا مدیران نت ارائه و به آنها در انتخاب استراتژی بهینه نت کمک نماید.

انتخاب استراتژی مناسب نگهداری و تعمیرات (نت) در یک سازمان تجهیز محور دارای اهمیت بسیاری است و مستقیما در بهره وری و سود دهی وهزینه تاثیر دارد. نگهداری و تعمیرات نقش مهمی در حفظ قابلیت اطمینان کیفیت تولید، کاهش ضایعات ، کاهش ریسک، افزایش بازدهی و افزایش رضایت مشترک و.. را بر عهده دارد. از مهم ترین استراتژی های نگهداری و تعمیرات می توان به نگهداری و تعمیرات اصلاحی، پیشگیرانه مبتنی بر وضعیت و قابلیت اطمینان اشاره کرد که با توجه به موقعیت و شرایط محیطی، به کارگیری هر یک ، از مزایا و معایبی برخوردار است. هدف از این مقاله ارائه یک روش کلی برای انتخاب بهترین استراتژی نگهداری و تعمیرات در سازمان های تجهیز محور نظیر آب و فاضلاب است. در این راستا سعی شده است با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی مدلسازی معادلات ساختاری حداقل مجذورات جزئی عوامل موثر بر انتخاب استراتژی نگهداری و تعمیرات توسط پرسشنامه خبره و نرم افزارهای SMSRT PLS که نرم افزاری مفید برای مدلسازی معادلات ساختاری حداقل مجذورات جزئی است بررسی و عوامل تایید شده ، جهت اولویت بندی چهار استراتژی نگهداری تعمیرات پیشگیرانه ، پیشگویانه ، اصلاحی و بر اساس قابلیت اطمینان توسط تکنیک AHP که فرایند آن، نیازمند شکستن مساله تصمیم با چندین شاخص به سلسله مراتبی از سطوح است، در نرم افزار EXPERT CHOISE مورد استفاده قرار گیرد. نتایج حاصل از این تجزیه تحلیل، اولویت اول را استفاده از روش نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه جهت پیشبرد اهداف نگهداشت تجهیزات حیاتی شرکت تعیین کرده است.