نوجوانان تیزهوش و عادی

پژوهش حاضر با هدف آزمون تغییرناپذیری اندازه گیری نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی(لری، 1983) در نوجوانان تیزهوش و عادی انجام شد. 680 دانش آموز (325 عادی و 355 تیزهوش) به نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی پاسخ دادند. به منظور بررسی روایی بین گروهی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی در نوجوانان تیزهوش و عادی از تحلیل عاملی تأییدی چندگروهی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی تک گروهی نشان دادند که در هر دو گروه تیزهوش و عادی، الگوی دو عاملی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی شامل سوال های نمره گذاری شده مثبت و سوال های نمره گذاری شده منفی، برازش خوبی با داده ها داشت. نتایج تحلیل عامل تأییدی چندگروهی، تغییرناپذیری بین گروهی ساختار عاملی، بارهای عاملی، مقادیر خطا واریانس ها و کواریانس های بین عاملی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی را در دو گروه نوجوانان تیزهوش و عادی نشان داد. نتایج پژوهش حاضر با تاکید بر تغییرناپذیری اندازه گیری نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی در نوجوانان تیزهوش و عادی نشان داد که الگوی ساختاری بُعد شناختی اضطراب اجتماعی (ترس از ارزیابی منفی) در دو گروه، از نظر کیفی، یکسان است.

هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین ابعاد سبک های فرزندپروری و ترس از ارزشیابی منفی و شناخت تفاوت این رابطه بین دختران نوجوان تیزهوش و عادی بود. بدین منظور بر اساس یک پژوهش زمینه یابی، نمونه ای متشکل از 137 دختر دبیرستانی (34 نفر تیزهوش؛ 103 نفر عادی) توسط نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزشیابی منفی (FNES-B؛ لیری،1983) و پرسشنامه ادراک از شیوه های فرزندپروری (PSQ؛ شفر،1965) مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها توسط روش همبستگی و آزمون z مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند: 1) بین مؤلفه مهار سبک های فرزندپروری و ترس از ارزشیابی منفی همبستگی مثبت وجود دارد ،2) بین مؤلفه محبت با ترس از ارزشیابی منفی همبستگی معنادار وجود ندارد، 3) درگروه نوجوانان عادی، بُعد مهار با ترس از ارزشیابی منفی رابطه معناداری نداشت، در حالی که این رابطه در گروه دانش آموزان تیزهوش مثبت و معنادار بود، 4) محاسبه آزمون z تفاوتی را در این همبستگی بین دو گروه نشان نداد. در مجموع، یافته های پژوهش نشان دادند هر چه اعمال مهار بر فرزندان بیشتر باشد حساسیت آنها نسبت به ارزشیابی های منفی دیگران افزایش می یابد و این اثر در مورد فرزندان تیزهوش بارزتر است.