روش پدیدارشناسانه

در همه جوامع، شکل گیری سبک زندگی تا حد زیادی تابع باورها، معناها و ارزش های زیربنایی فرهنگی است. با توجه به اهمیت این مفهوم و اثرات سبک زندگی بر تمامی حیطه های زندگی افراد، هدف این پژوهش شناسایی باورهای بنیادی تعیین کننده سبک زندگی در بافت فرهنگ ایرانی بود. در این پژوهش روش کیفی از نوع پدیدارشناسی روان شناختی استفاده شد که مبتنی بر توصیف پدیده ها از منظر مشارکت کنندگان است. مشارکت کنندگان شامل 12 متخصص روان شناسی، جامعه شناسی و روان شناسی اجتماعی بودند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شدند. تحلیل داده ها نیز از طریق مراحل تحلیل داده های کیفی کرسول انجام شد. تحلیل کیفی داده ها، چهار مقوله اصلی باورهای هستی شناسی و معنوی، باورهای اجتماعی، باورهای خانوادگی و غایت نگری و هدف در زندگی را نمایان ساخت. مقوله باورهای هستی شناسی و معنوی شامل زیرمقوله های باور به آخرت یا مادی گرایی، خداباوری، معنویت، خرافات و تقدس گرایی بود. مقوله باورهای اجتماعی شامل ضرورت ارتباط و تعامل میان فردی، عواطف اجتماعی، اعتبار اجتماعی، اهمیت مسائل شغلی، همراه شدن با دیگران و ارزش های اجتماعی درمقابل فردگرایی بود. مقوله باورهای خانوادگی، باورهای خانواده محور و باورهای مرتبط به زندگی با همسر را دربرداشت و مقوله غایت نگری و هدف در زندگی نیز شامل مسئولیت پذیری نسبت به دیگران، رقابت جویی و رشد، تحول با زمینه منفعت جویی و لذت جویی بود. یافته های این مطالعه باورهای تعیین کننده سبک زندگی در بافت فرهنگ ایرانی را شناسایی کرد. از این یافته ها می توان در برنامه ریزی ها، پژوهش ها، آموزش و کمک به ارتقای سلامت فرد، خانواده و جامعه استفاده کرد.