برهم کنش استعاره و مجاز

این پژوهش به بررسی نقش انواع الگوهای برهم کنش استعاره و مجاز (استجاز) در ساخت معنی عبارات اصطلاحی زبان فارسی می پردازد. به این منظور عبارات اصطلاحی دارای نام حیوانات از فرهنگ کنایات سخن استخراج و در چهارچوب انواع استجازهای مطرح شده توسط روئیس د مندوسا(۲۰۲۱) مطالعه شدند. نتایج نشان داد اولاٌ تیرگی معنایی این اصطلاحات تا حد زیادی نتیجه عملکرد استعاره و مجاز در قالب الگوهایی تکرارشونده است؛ به عبارتی حدود دو سوم از این عبارات اصطلاحی، از طریق استجاز شکل گرفته اندکه این امر نشان دهنده نقش مهم الگوهای برهم کنش استعاره و مجاز در ساخت عبارات اصطلاحی است. ثانیاً مشاهده شد که الگوهای استجاز در زبان فارسی با آنچه در مطالعات پیشین در سایر زبانها معرفی شده است تفاوت دارند. از سویی از بین الگوهای موجود، کاهش مجازی در مبدأ استعاره بیشترین سهم را داشت، در حالی که از بین داده ها هیچ کدام دارای گسترش مجازی در مقصد استعاره نبودند. این مسئله می تواند انعکاسی از کارکرد تسهیل گری استعاره در درک و نقش ارجاعی مجاز باشد.