استدلال استقرایی بر وجود خدا

الهیات طبیعی در یک اصطلاح آن، به معنای استفاده از مقدمات تجربی و یافته های علوم طبیعی در خداشناسی و به طور خاص، براهین اثبات خدا به کار می رود. این پروژه، قدمتی طولانی دارد و در فضای معاصر نیز از یک سو با توجه به اقبال به علوم طبیعی و ازسوی دیگر برخی یافته های خاص این علوم یا برخی تنگناهای تبیینی آن ها، رونق پیدا کرده است. به صورتی که پروژه الهیات طبیعی، به اصطلاح فوق، در نوک پیکان مقابله با الحاد علمی جدید قرار گرفته است. ریچارد سویین برن، به عنوان یکی از مشهورترین فیلسوفان دین معاصر، از برجسته ترین متفکرین این پروژه به حساب می آید؛ به گونه ای که پژوهش در حیطه الهیات طبیعی، بدون ارجاع به آرای او معمولاً، ناقص تلقی می شود. او به تصریح خودش، به دنبال این است که فرضیه وجود خدا را به عنوان یک فرضیه تجربی، با شواهد علمی تأیید و درنتیجه وجود خدا را به عنوان بهترین تبیین برای برخی یافته های تجربی به کرسی بنشاند؛ اما به نظر می رسد در فلسفه اسلامی، ضوابطی وجود دارد که امکان چنین طرحی را محدود می کند. در این مقاله پس از مروری کوتاه بر طرح الهیات طبیعی سویین برن و تحلیل آن، به واکاوی انگیزه و دلایل او برای این طرح، مبادی الهیاتی و معرفت شناسانه آن و نقدهای وارد بر آن خواهیم پرداخت. در گام دوم، علاوه بر نقدها و تحلیل های اصیل این مقاله، تمامی نقدهای موجود در اهم آثار فارسی درباره برهان سویین برن، تقریر و ارزیابی شده و در دودسته نقدهای وارد و ناوارد دسته بندی شده اند.