کاربردهای زبانی

پس از انسان حیوانات از مهم ترین موجوداتی هستند که حقوق آن ها بیش از هر موجود دیگری توجه جوامع انسانی را به خود مشغول داشته است. یکی از مسائلی که در قرآن کریم نیز بدان توجه ویژه شده، مسئله حیوانات استکه با توجه به طیف های گونه گون آن أعمّ از حیوانات اهلی و وحشی و پرندگان و حشرات و آبزیان و خزندگان از زوایایِ دیدِ مختلفی نظیر نحوه آفرینش، منافع کاربردی، جنبه های اعجازی (مانند ناقه صالح (ع) و گاو بنی اسرائیل) و وجوه اثباتی برای معاد (مانند الاغ عزیر نبی (ع) به آن ها نگاه شده است. در یک تقسیم بندی کلی نیز در سوره مبارکه نور حیوانات به سه دسته تقسیم شده اند: ۱- خزندگان: ﴿مَنْ یَمْشِی عَلى بَطْنِهِ﴾ (نور/۴۵)؛ ۲- حیوانات دو پا: ﴿مَنْ یَمْشِی عَلى رِجْلَیْنِ﴾ (نور/۴۵)؛ ۳- چهارپایان: ﴿مَنْ یَمْشِی عَلى أَرْبَعٍ﴾ (نور/۴۵) و ۴- گروه دیگری از حیوانات که به این تقسیم بندی می پیوندد آبزیان هستند، مانند حوت و نون (نهنگ). در پژوهش حاضر بر آنیم تا با ذکر پاره ای از آیاتی که دربردارنده لفظ "أنعام" هستند، به بررسی و تحلیل جنبه های زبان شناختی، بلاغی، واژگانی و احیاناً جلوه های معرفتی این لفظ پر مدلول و وسیع المحتوی بپردازیم