سلطان عبدالحمید دوم

گفتمان و آرمان اتحاد اسلام، به منظور بازگشت به عصر شکوهمند نبوی، ایجاد شد. پیشینه این گفتمان با رحلت پیامبر(ص)، تکوین و با سقوط خلافت عباسی در بغداد، تکامل یافت، کما این که گفتمان مزبور نه تنها آرمان مسلمانان راستین، بلکه به نقطه عزیمت و هدف غایی حکومت های اسلامی بدل گشت. از جمله حکومت های اسلامی، می توان به حکومت عثمانی و سلطان عبدالحمید دوم(1327-1293ق) اشارت کرد. البته ناکامی های پیاپی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی عثمانی، سلطان عبدالحمید دوم را بر آن داشت تا از گفتمان و آرمان اتحاد اسلام در جهت تحکیم مبانی رو به اضمحلال عثمانی بهره مند گردد. پژوهش حاضر در صدد است تا ضمن استعانت از روش تحقیق تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل به انکشاف زمینه های توجه به گفتمان و آرمان اتحاد اسلام، در دوران سلطان عبدالحمید دوم، به دستاوردهای گفتمان مزبور و پیامدهای آن بپردازد.