آسیب پذیری اراضی شهری

سیل، یکی از بحرانی ترین و مخر ب ترین تهدیدات برای جوامع بشری، شهرهای در حال توسعه و ساکنین آن ها می باشد و در صورت عدم آمادگی قبلی و برنامه ریزی صحیح ممکن است خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری را بر سکونتگاه ها، استحکام ابنیه و تاسیسات شهری وارد سازد. کلان شهر تبریز نیز به علت موقعیت جغرافیایی ویژه و سوابق وقوع سیل های مخرب، از این تهدید مستثنی نیست. عبور و تلاقی دو رودخانه «میدان چایی» و «مهران چایی» و ارتفاعات «عون ابن علی» در مناطق 5،1 و10 شهر تبریز، خطر آسیب پذیری اراضی این مناطق را افزایش داده و این محدوده را به یکی از مهمترین نقاط سیل خیز کلان شهر تبریز تبدیل می نماید. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی می باشد. هدف این تحقیق پهنه بندی و بررسی آسیب پذیری نقاط مختلف اراضی شهری در برابر سیل و عوامل تأثیرگذار بر این مخاطره در مناطق 5،1 و 10 کلان شهر تبریز است. معیارها و زیرمعیارهای تأثیرگذار بر وقوع سیل، توسط کارشناسان و متخصصین خبره انتخاب و سپس برای پهنه بندی آسیب پذیری اراضی این مناطق و محاسبه نقش هر کدام از معیارها و زیرمعیارهای مذکور از مدل تصمیم گیری چندمعیاره «1MCDM» و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی«2AHP» بهره گرفته و با استفاده از قابلیت های تحلیل مکانی نرم افزار «Arc 3GIS» لایه های نهایی پهنه بندی خطر سیل و عوامل مؤثر بر سیل خیزی تهیه گردید. با تلفیق این لایه ها، نقشه نهایی پهنه بندی خطر سیل و شناسایی نقاط امن و آسیب پذیر محدوده مورد مطالعه مشخص گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد 1 درصد از اراضی مناطق مذکور، در پهنه بندی خطر آسیب پذیری خیلی زیاد، 17 درصد خطر زیاد، 30 درصد خطر متوسط، 40 درصد در پهنه کم خطر و 3 درصد در پهنه خطر خیلی کم از لحاظ سیل گیری قرار دارند.