نابرابری اجتماعی انباشته

علی رغم اینکه شایسته سالاری برای ایجاد برابری در سازمان در نظر گرفته می شود، بررسی ها نشان می دهد شایسته سالاری در محیط کار می تواند منشأ نابرابری انباشته اجتماعی باشد؛ بر این اساس، هدف پژوهش حاضر شناسایی و بررسی مکانیسم هایی است که این نابرابری را ایجاد می کنند. پژوهش حاضر به روش کیفی و با روش گروه های کانونی اجرا شد و مشارکت کنندگان در گروه های کانونی شامل 28 نفر از صاحب نظران منابع انسانی در سازمان های بخش دولتی که با شاخص های گزینش و ارتقا در آشنا بوده؛ همچنین، متخصصان جامعه شناسی، اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در رشته های مدیریت، جامعه شناسی و روان شناسی که در حوزه عدالت اجتماعی تجربه کاری و پژوهشی داشتند. این افراد به روش قضاوتی انتخاب شدند. طی برگزاری 5 جلسه گروه کانونی ده مکانیسم در چهار سطح (فردی، دوتایی، شبکه و سازمانی) با توجه به مدل پیشنهادی ون دیک و همکاران (2020) شناسایی شد. در سطح فردی، مکانیسم های مهارت، توانایی، دانش و انگیزه؛ در سطح دوتایی، مکانیزم های منابع در دسترس و باورهای وضعیتی؛ در سطح شبکه، مکانیسم های نوع ارتباطات بین فردی و سرمایه اجتماعی و در نهایت، در سطح سازمان، مکانیسم های بخش بندی سازمان و شغل و تفکر شایسته سالارانه شناسایی شد که منجر به انباشتگی نابرابری اجتماعی می شود. قابلیت اعتماد و اعتبار یافته ها با روش های دو کدگذار، بررسی همکار و بررسی مشارکت کنندگان تأیید شد. در نهایت، می توان گفت پژوهش حاضر توصیه نمی کند که سازمان ها نباید تلاش کنند شایسته سالار باشند و فرصت ها و پاداش ها را بر این اساس توزیع کنند، اما سازمان ها باید در نظر داشته باشند که چنین توزیع هایی عاری از تعصب نیستند. شایسته سالاری می تواند به راحتی به یک پوشش تبدیل شود برای سیستم هایی که در آن نابرابری های اجتماعی انباشته می شود.