سیره البخاری مبارکفوری

این پژوهه بخشی از کتاب اسطوره بخارا است که به نقد تصویر غلو آمیز و اغراق آلود محمد بن اسماعیل بخاری در کتاب سیره البخاری می پردازد. این کتاب تالیف عبدالسّلام مبارکفوری است و از جمله مصادر کتاب دکتر عزازی (رساله دکتری ممتاز الازهر مصر) است. بازیابی و تحلیل انتقادی جلوه های غلو مبارکفوری درباره بخاری مسئله محوری این مقاله است. مبارکفوری در بخش خاتمه کتاب سیره البخاری با زبان استعاره و تشبیه تدریس بخاری را در مدرسه ای بزرگ با چند درب ورودی به تصویر می کشد. این مقاله به نقد این مدرسه نمادین بخاری به مثابه یکی از نمونه های برجسته غلو در کتاب مبارکفوری می پردازد، آسیب ها، چالش ها و کاستی ها آن را آشکار می سازد، از زمینه ها، اهداف پنهان و علل ایدئولوژیک مبارکفوری در این تصویر غلوآمیز از بخاری پرده بَر می دارد . برایند این پژوهش نشان می دهد که تصویر بخاری در کسوت یک مدرّس شهیر و نامدار، دارای شلوغ ترین حلقه تدریس در جهان اسلام، به آسیب زمان پریشی تاریخی دچار است، با داده های تاریخی ناسازگار است، انگاره ای خودشکن و در تناقض با سیر دانش اندوزی بخاری است، با سیر علمی بخاری انطباق ندارد، با قواعد تاریخ نگاری محلی در تعارض است.  این نگاشته در امتداد مقالات نردبان شکسته اثبات می کند کتاب سیره الامام البخاری مبارکفوری، غلونامه ای بیش درباره شخصیت و اندیشه بخاری بیش نیست، اغراق در سراسر این کتاب از آغاز تا فرجام آن حضور جدی دارد، تصویر و تاریخ اسطوره ای از شخصیت بخاری ارائه می کند و این نگرش در کتاب عزازی نیز رخنه کرده است و کتاب عزازی چیزی جز تکرار غلوهای مبارکفوری نیست .

کتاب اسطوره بخارا پژوهشی گسترده در نقد تصویر غلوآمیز سلفیان معاصر از شخصیت بخاری مولف کتاب الجامع الصحیح است که در تقابل با جریان نقد بخاری به راهبرد غلو و اغراق درباره جایگاه علمی بخاری روی آورده اند. این پژوهه بخشی از کتاب اسطوره بخارا است، به نقد کتاب سیره البخاری عبدالسّلام مبارکفوری می پردازد که از جمله مصادر کتاب طعون و شبهات الشیعه الأمامیه حول صحیح البخاری و الرد علیها است که جدیدترین و برترین پژوهش سلفیه معاصر در دفاع از بخاری است. مبارکفوری در خاتمه کتاب خود، حلقه علمی بخاری را با ویژگی اصالت و شهرت، پراکندگی به گستره دولت عبّاسیان، تنوع و جامعیت دروس، حضور بیست هزار شاگرد، مشارکت نخبگان و ستارگان علوم اسلامی، امتداد تاریخی وصف می کند. برایند گفتار مبارکفوری تمایز قیاس ناپذیر و بی مانند حلقه بخاری با دیگر حلقات مشاهیر علوم اسلامی است، حلقه بخاری همانند کتابش الجامع الصحیح تکرارناپذیر است. این مقاله با روش تحلیل انتقادی، آسیب ها، چالش ها و کاستی ها انگاره حلقه بخاری را آشکار می سازد، از زمینه ها، اهدافِ پنهان و علل ایدئولوژیک مبارکفوری در نشان دادن چنین تصویر غلوآمیز از حلقه علمی بخاری پرده بَرمی دارد و اثبات می کند این انگاره از جمله نمونه های برجسته غلو در کتاب مبارکفوری است.