واگرایی رفتار سرمایه گذاران

باورها و گرایش های احساسی سرمایه گذاران می تواند با ایجاد تغییر در فضای بازار سرمایه بر جهت گیری حجم معاملات و قیمت بازار سهم تأثیرگذار باشد. این مقاله نقش میانجی قابلیت مقایسه صورت های مالی بر رابطه بین رفتارهای فرصت طلبانه مدیران و واگرایی عقاید سرمایه گذاران را مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش به صورت پس رویدادی و با استفاده از روش همبستگی علی انجام شده است. شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، جامعه آماری پژوهش را شکل داده و با اعمال شرایط مورد نظر و به صورت حذف نظامند از اطلاعات134 شرکت به عنوان نمونه پژوهش در دوره زمانی بین سال های 1392 الی 1401 استفاده شده است. برای محاسبه واگرایی رفتار سرمایه گذاران از شاخص حجم معاملات غیرمنتظره استفاده شده و رفتارهای فرصت طلبانه مدیران به وسیله دو عامل مدیریت سود واقعی و بیش اطمینانی مدیران در تصمیم گیری مورد سنجش قرارگرفته است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد مدیریت سود و بیش اطمینانی مدیریت در تصمیم گیری، رابطه مستقیم و معناداری با واگرایی رفتار سرمایه گذاران دارد. همچنین قابلیت مقایسه صورت های مالی، رابطه مثبت میان مدیریت واقعی سود و بیش اطمینانی مدیریت بر واگرایی رفتار سرمایه گذاران درباره تعیین رقم صحیح ارزش ذاتی سهام حین اخذ تصمیم سرمایه گذاری را تعدیل می کند.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر سوگیری نامطلوب اخلاقی مدیران بر واگرایی رفتار سرمایه گذاران و همچنین نقش میانجی قابلیت مقایسه اطلاعات مالی و خوانایی گزارشگری مالی در کاهش یا افزایش رابطه بین سوگیری نامطلوب اخلاقی مدیران و واگرایی عقاید سرمایه گذاران بود. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی علّی بوده و جامعه آماری آن شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که با استفاده از حذف سیستماتیک، 134 شرکت در دوره زمانی سال های 1392 الی 1401 به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. برای محاسبه واگرایی رفتار سرمایه گذاران به تبعیت از پژوهش سیلویا و سرکوئرا (2021) و صالحی و همکاران (1402) از شاخص حجم معاملات غیرمنتظره استفاده شده و سوگیری اخلاقی با دو عامل بی صداقتی (هموارسازی سود) و خطاکاری مدیریت (تقلب در صورت های مالی) مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد هموارسازی سود و تقلب در صورت های مالی، رابطه مستقیم و معناداری با واگرایی رفتار سرمایه گذاران دارد. همچنین قابلیت مقایسه صورت های مالی رابطه مثبت میان بی صداقتی مدیریت با هموارسازی سود بر واگرایی رفتار سرمایه گذاران درباره تعیین رقم صحیح ارزش ذاتی سهام حین أخذ تصمیم سرمایه گذاری را تعدیل می کند.و خوانایی صورت های مالی رابطه مثبت میان نادرستی و خطاکار بودن مدیریت با گزارشگری مالی متقلبانه بر واگرایی رفتار سرمایه گذاران درباره تعیین رقم صحیح ارزش ذاتی سهام حین أخذ تصمیم سرمایه گذاری را تعدیل می کند. نتیجه گیری: هرگونه عدم شفافیت در اطلاعات می تواند تصمیم گیری سهامداران و تحلیل گران در بازار سرمایه را با اختلال روبرو سازد و منجربه واگرایی عقاید بین سرمایه گذاران شود. همچنین قابلیت مقایسه صورت های مالی می تواند تأثیر هموارسازی سود را بر واگرایی عقاید سرمایه گذاران کاهش دهد. همچنین خوانایی اطلاعات گزارش های مالی رابطه بین تقلب و واگرایی عقاید سرمایه گذاران را تعدیل می نماید.