اهداف بانکداری اسلامی

سیستم پولی و بانکی در اقتصاد هر جامعه ای مانند رگ های بدن، نقش حیاتی در جریان درست و مورد نیاز پول در اقتصاد دارد. از این رو در علم اقتصاد و هم چنین در دین اسلام توجه ویژه به این بخش شده است. اهداف سیستم پولی و بانکی اسلام را می توان در متون اصلی و چارچوب مدیریت اجتماعی این دین جستجو کرد. در این مقاله ابتدا، اهداف مهم بانکداری اسلامی از متون موثق دینی و هم چنین نتایج پژوهش های پیشین استخراج گردیده است. در مرحله بعدی شاخص های قابل اندازه گیری که در سطح بین المللی منتشر می شود، برای این اهداف معرفی شده است. بعد از مشخص شدن شاخص های بانکداری اسلامی، به بررسی وضعیت آن ها در ایران پرداخت شده و هم چنین با سایر کشورهای اسلامی منتخب مقایسه شده است. این بررسی نشان می دهد که متأسفانه کشورهای اسلامی با اهداف مطرح شده در سیستم پولی جامعه اسلامی (مانند سهولت دسترسی به وام، دسترسی به خدمات مالی، نرخ بهره بانکی و غیره) فاصله زیادی دارند و حتی وضعیت به مراتب بدتری نسبت به کشورهای غیراسلامی دارند. متاسفانه بر پایه شاخص های بررسی شده، کشور ایران در مقایسه با سایر کشورهای اسلامی وضعیت بدتری دارد و این نیازمند بررسی و علت یابی دقیق موضوع است که در پایان به واکاوی دلایل اصلی ضعف در این شاخص ها پرداخته شده است. وجود رانت ها و فساد، تورم، ضعف بخش مولد اقتصاد و عدم شفافیت در اقتصاد از جمله این دلایل است.