محله دوستدار سالمند

عوامل افزایش امید به زندگی و کاهش نرخ باروری که باعث سالخوردگی جمعیت می گردند از اواسط قرن بیستم در کشورهای توسعه یافته آغاز گردیده و اکنون در کشورهای درحال توسعه هم پدیدار شده اند. با توجه به پیامدهای بحران سالمندی پیش رو در کشورمان قطعاً مطالعات حوزه ی سالمندی اهمیت ویژه ای می یابد. در این میان پیوند بین حضورپذیری سالمندان در شهرها و جایگاه محله های دوستدار سالمند از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. هدف اصلی مقاله ی حاضر شناسایی ابعاد مؤثر بر محله های دوستدار سالمند و تبیین نظریه ای مبتنی بر حضورپذیری سالمندان در محلات با تأکید بر موضوع سالمندی ماندگار در مکان است. در این پژوهش با تأکید بر رویکرد کیفی، از روش نظریه زمینه ای در قالب روش اشتراوس و کوربین استفاده شده است. داده های تحقیق بر اساس مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 31 نفر (تا اشباع نظری) از سالمندان سه مرکز توانبخشی روزانه سالمندان رنگین کمان سپید، بزرگان صاحبدل و کلبه نور در شهر اصفهان برای مشارکت کنندگان دارای سن 60 سال و بالاتر صورت گرفته است. این مطالعه نشان می دهد که زمینه ی ایجاد محله ی دوستدار سالمند، سکونت سالمندان در محلات خود می باشد چراکه به آن تعلق دارند. به استناد این پژوهش خلق محله ی دوستدار سالمند، تحت شرایط علی با بستر نظری پیوند سالمند و محله ی خود ایجاد می شود و با انطباق بر نیازهای سالمندان، پدیده ی سالمندی ماندگار در مکان را به همراه دارد. این پدیده شامل زمینه های تعاملی رویدادمداری، گذران فراغت، معاشرت پذیری و دستر س پذیری محله برای سالمند است و پیامدهایی چون افزایش مشارکت، فرصت بیان خویشتن و حمایت اجتماعی سالمند را به دنبال دارد.

سالمندی جمعیت و مشکلات اجتماعی و اقتصادی متأثر از آن، کشورهای جهان را وادار به بررسی راه حل های مختلف به منظور فائق آمدن بر مشکلات مرتبط به مسن شدن جمعیت نموده است.شهرها و جوامع دوستدار سالمند به عنوان یک سیاست مهم, مشارکتی و حکمرانی به سالمندی پدید آمده اند. هدف از این پژوهش سنجش شاخص های شهر دوستدار سالمندان و ارائه اصول ایجاد شهر دوستدار سالمند در محله باقرآباد است. در انتخاب محدوده مورد مطالعه اولویت با محله بود که سالمندان در آن نسبت جمعیت بالاتری نسبت به مناطق دیگر داشته باشند لذا محله باقرآباد مورد مطالعه قرار گرفته است.پژوهش حاضر از نوع تحقیقات  توصیفی - کمی و کاربردی می باشد. برای جمع آوری اطلاعات این پژوهش، تعداد 390 پرسشنامه توسط سالمندان محله باقرآباد شهر رشت  تکمیل گردیده است. داده های بدست آمده با بهره گیری از آزمون های آماری دو جمله ای، همبستگی پیرسون، و رگرسیون در نرم افزار SPSS، مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تجزیه و تحلیل های پرسشنامه نشان داد که وضعیت نسبی شاخص مشارکت سالمندان در میان سایر شاخص ها، پایین ترین سطح را دارا می باشد. همچنین شاخص حمل و نقل از دیگر مواردی است که برنامه ریزی و مدیریت شهری به آن بی توجه بوده است. همچنین براساس نتایج آزمون رگرسیون متغیرهای مستقل این پژوهش در مجموع قادر به پیش بینی 44/7 درصد از واریانس متغییر مشارکت را داشته اند که درنتیجه توجه و ارتقاء شاخص مشارکت و فعالیت اجتماعی سالمندان و رسیدگی به  سیستم حمل و نقل، از اولویت های تحقق رویکرد محله دوستدار سالمند در باقرآباد می باشد.