رسانه های برون مرزی صداوسیما

هدف این مقاله تحلیل موضوعاتی است که شبکه ایران اینترنشنال با هدف مأیوس سازی کاربران خود در رسانه اجتماعی اینستاگرام به آنها متوسل شده است. مأیوس سازی یکی از روش های اصلی عملیات روانی محسوب می شود و رسانه های مخالف نظام سیاسی ایران تلاش می کنند با توسل به آن شهروندان ایران را از امید به پیشرفت ناامید کنند. به عبارت دیگر، هدف این رسانه ها ایجاد تردید در افکار عمومی درباره کارآمدی نظام سیاسی کنونی ایران است. در این مطالعه، رسانه ایران اینترنشنال مطالعه شده است که می توان ادعا کرد یکی از دلایل تأسیس این شبکه کاربرد آن به مثابه مجرای رسانه ای عملیات روانی بوده است. برای این منظور، مطالب منتشر شده در صفحه این رسانه در اینستاگرام در بازه زمانی 9 تا 30 آوریل سال 2023 مطالعه شدند. برای تحلیل یافته ها از روش تحلیل مضمون و الگوی براون و کلارک (2006) استفاده شده است. نتایج تحلیل نشان داد، در این رسانه برای مأیوس سازی بر شرایط اقتصادی به ویژه تورم و تولید، مهاجرت، مسائل محیط زیستی، بزرگ نمایی ناکارآمدی برخی از مدیران و فساد اقتصادی تأکید شده است. پیشنهاد این مقاله برای مقابله با این رویکرد، کاربرد رویکرد تبیینی است که با توجه به ویژگی های مخاطبان هدف رسانه های برون مرزی باید بیشتر استفاده شود.

امروزه کشورهای قدرتمند با استفاده از رسانه به تأمین منافع خود و پیشبرد سیاست خارجی از رهگذر تبلیغات سیاسی و شکل دهی به افکار عمومی می پردازند. ایران نیز از طریق رسانه های برون مرزی صداوسیما این سیاست را در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای پیگیری می کند. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین دال های گفتمان سازی و شیوه های مؤثر در کاربست دیپلماسی عمومی انقلاب اسلامی در رسانه های برون مرزی سازمان صداوسیماست. روش پژوهش، آمیخته (کیفی-کمی) است. ابزار پژوهش در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی، تحلیل معادلات ساختاری بوده است. بدین منظور، داده های حاصل از تکمیل پرسشنامه توسط 25 صاحب نظر، در نرم افزار SPSS و PLS به منظور مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل شده است. صاحب نظران به روش نمونه گیری هدفمند از میان خبرگان حوزه های دیپلماسی و رسانه که بر مفاهیم نظری انقلاب اسلامی نیز مسلط بودند، انتخاب شدند. تعداد آنها بر اساس معیار اشباع نظری یافته ها حاصل شده است. یافته های پژوهش نشان داد که عوامل غیریت سازی، اسطوره سازی، هژمونی کردن، هم ارزی، ساختارشکنی، به حاشیه رانی و برجسته سازی از شیوه های مؤثر در کاربست دیپلماسی عمومی در رادیو و تلویزیون های معاونت برون مرزی سازمان صداوسیما و سبک زندگی اسلامی، وحدت بخشی، رأفت اسلامی و خردورزی، استکبارستیزی، اندیشه های ضدسکولاریستی و جهل زدایی از دال های گفتمان سازی انقلاب اسلامی ایران در سطح بین المللی هستند. نتایج تحلیل معادلات ساختاری مؤید کاربست توأمان این عوامل و مؤلفه هاست.