داستان افغانستان

قصد اصلی نوشته ی حاضر، این است که کارکرد و شناخت ساختار و عناصر هسته ای و اصلی روایت را در متن های روایی، یکی از عوامل کلیدی در شناخت درون مایه ی اصلی اثر روایی معرفی کند. تحلیل سطوح روایت و طرح پیرنگ در درون دنیای داستانی، نشان می دهد که تم اصلی متن داستانی چیست و داستان نویس با چه ترفندهایی می تواند این تم یا درون مایه ی اصلی را برای خواننده ی اثرش به نمایش بگذارد؟ برای رسیدن به این مهم، سطح روایی و طرح پیرنگ دو داستان از نویسندگان به نام و پرکار افغانستان را به گونه ی مقایسه ای تحلیل و تبیین کرده ایم. داستان آدمی و سگ نوشته ی رهنور زریاب، از نویسندگان نام آشنای افغانستان در طول چند دهه ی اخیر است. فعالیت های پیوسته و تعدّد آثارش، او را در رأس پرکارترین نویسنده های افغانستانی در حوزه ی ادبیات داستانی قرار داده است. داستان پِشَک هایی که آدم می شوند، نوشته ی سپوژمی2 زریاب است که او نیز یکی از داستان نویسان به نام بوده و آشنایی اش با زبان فرانسه توانسته بر کیفیت ساختاری داستان های او اثر بگذارد. تحلیل مقایسه ای روایت شناختی این داستا ن ها به خوبی می تواند درون مایه ی اصلی داستان ها را مشخص سازد. مخاطب، با خوانش این داستان ها بدون تشخیص ساختارهای روایی، شاید درون مایه ی اصلی آن ها را به سادگی درک نکند، اما با دقت و توجه روی ساختارهای روایی، به این مهم به راحتی دست می یابد.