روابط امریکا-روسیه

هدف این مقاله بررسی دلایل غلبه وجه تنشی در روابط مسکو و واشنگتن در دوره چهارم پوتین، 2024-2018 است. روابط این دو پس از فروپاشی شوروی با نوسان های مختلف همراه بوده و مقاطع تعاملی از جمله در دوره تسلط گفتمان یوروآتلانیستی در آغاز دهه 90 تا تنشی را در دوره تسلط گفتمان واقع گرا به رهبری پوتین تجربه کرده است. این نوسان ها نه تنها وضعیت این دو، بلکه متعاملان با آنها را نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم زیر تأثیر قرار داده است. در شرایط پویای فعلی سیاست بین الملل ناشی از وضعیت گذار به نظم جدید این تأثیرها بیشتر نیز شده است، تا جایی که امریکا با عبور از راهبرد تحدید و مدیریت، «مهار تهاجمی گسترده» را علیه روسیه در دستور دارد و در مقابل، مسکو نیز با رها کردن احتیاط، راهبرد «دفاع تهاجمی فعال» و احیای موقعیت قدرت بزرگی را برگزیده است. دو پرسش پژوهشی عبارت اند از: 1. علل پایداری تنش در روابط دو کشور چه بوده است؟ 2. چگونه تقابل دو راهبرد «مهار تهاجمی گسترده» امریکا و «دفاع تهاجمی فعال» روسیه به تشدید تنش منجر شده است؟ در چارچوب نظری واقع گرایی نوکلاسیک با تمرکز بر سه متغیر تداوم بخش، ژئوپلیتیک و رقابت قدرت، امنیت و فرهنگ سیاسی، با رویکردی کیفی مروری و روش تحلیل متنی آثار پیشین و اسناد به این پرسش ها پاسخ داده می شود. در فرضیه پژوهش استدلال می شود که پایداری تنش به علت پایداری متغیرهای تنش سازِ پایدار است. یافته های پژوهش نشان می دهند که هرچند متغیرهای دگرگون کننده همچون چرخش نخبگان در کوتاه مدت تأثیر مثبتی بر روابط متقابل امریکا و روسیه در این دوره زمانی داشتند، ولی مؤلفه های تداوم بخش بازگفته سبب غلبه بردار تنش می شوند، و این وضعیت در میان مدت نیز ادامه خواهد داشت.